آتشکده هارپاک

از جذابیت‌های سفر به ابیانه تماشای آتشکده هارپاک است که در سبات یکی از گذرگاه‌های سرپوشیده قرار دارد. آتشکده هارپاک در زمان هخامنشیان ساخته شد و در زمان ساسانیان به اوج خود رسید. این بنا دارای سه طبقه و چهار طاقی است و از مصالح به کار رفته در آن سنگ لاشه و گچ هستند. این بنا از هر طرف قابل رویت است.

در مورد نام آتشکده هارپاک باید بگوییم در گویش ابیانه هِر به معنی زیر و پَک به معنی پله است. اما به اعتقاد برخی این نام به هارپاک که از چهره‌های بزرگ و برتر در تاریخ هخامنشی و ماد است مربوط می‌شود. در وسط آتشکده آتشی روشن بوده که یا مسیر کاروان را روشن مشخص می‌کرده و یا آن آتش مورد احترام بوده است. آتش آتشکده را با زغال سنگ روشن می‌کردند. در حال حاضر زغال سنگ به وفور در حوالی روستای ابیانه یافت می‌شود. 

این بنا مانند دیگر بناهای روستای سرخ رنگ روی شیبی پست و بلند واقع شده است. هنوز یک تالار کوچک از آخرین طبقه‌ی این بنا باقیمانده است. این آتشکده دارای طبقه مخصوص آداب مذهبی یک سرسرا که از سه جزء گنبدوار تشکیل شده و چند قسمت دیگر تشکیل شده است.