نازک‌ترین سد جهان ارزش دیدن دارد
می‌گویند «نازک‌ترین سد جهان» هم لقب گرفته، «طاق شاه‌عباسی» که رکورددار داشتن صفت‌هایی با پسوند «ترین» در میان بناهای تاریخی ایران است. سدی با 60 متر ارتفاع که نه‌تنها لقب قدیمی‌ترین و بزرگ‌ترین سد قوسی جهان را دارد، بلکه به‌مدت 550 سال نیز به‌عنوان بلندترین سد در جهان شناخته می‌شد.
«طاق شاه‌عباسی» نازک‌ترین سد جهان نامیده می‌شود، چون تاجی به عرض یک متر دارد؛ اما برای دیدن این بنا که به «سد شاه‌عباسی» هم معروف است، باید به روستای 700 ساله «خرو» در فاصله‌ی 27 کیلومتری شهر طبس در استان خراسان جنوبی بروید، جایی در نزدیکی چشمه‌ی آب گرم «مرتضی علی (ع)».
بالاتر از این چشمه، دره‌ی تنگی وجود دارد که روی آن «طاق شاه‌عباسی» بنا شده است. قدمت این بنا را به دوره‌ی صفوی نسبت می‌دهند و معتقدند که سنگ‌نگاره‌های بزکوهی که روی این طاق حک شده‌اند، نمادی از درخواست فراوانی آب، زایندگی و فراوانی نعمت است. البته عده‌ای هم این بزها را نمادی از فرشتگانی می‌دانند که برای نگهبانی از آب، افزایش و فراوانی نعمت روی دیواره‌های طاق در حالت دعا نقاشی شده‌اند.
بومی‌ها به این منطقه تفرجگاه «مرتضی علی (ع)» می‌گویند. چشمه‌ی آب آن، هم‌زمان دو بخش سرد و گرم دارد که به موازات یکدیگر جریان پیدا می‌کنند، یک سمت چشمه سرد و سمت دیگر آن گرم است. می‌گویند علت این است که آب گرم چشمه از دیواره‌ی سمت راست به داخل رودخانه می‌ریزد و همین امر، اختلاف دما در چشمه ایجاد می‌کند که گاهی به 10 درجه هم می‌رسد.
غلظت آب گرم و تفاوت ساختاری آن با آب سرد جاری در کف رودخانه باعث می‌شود که این دو نوع آب تا مسافت حدود 300 متر در بستر رودخانه پیش روند و به‌طور کامل با هم مخلوط نشوند، به صورتی که در بستر رودخانه قابل تفکیک باشند.
در طول راه، دیواره‌های بلند دره مانندی در دو طرف وجود دارند که روی آن‌ها حفره‌های کوچک و بزرگ با نظم خاصی قرار گرفته‌اند. بعضی از این حفره‌ها، چشمه‌های جوشان آب هستند که بزرگ‌ترین‌شان به «حمام مرتضی علی (ع)» معروف است. خیلی‌ها معتقدند دره‌ی باریک این تفرجگاه، شباهت زیادی با «تنگه‌ی واشی» در استان تهران دارد.
منبع:ایسنا
گردآوری و تنظیم: تحریریه دالاهو
لطفا در نشر دانسته‌های خود کوشا باشید.
برداشت و استفاده غیرتجاری از مطالب این وب‌سایت، حتی بدون ذکر منبع آزاد است.