کلیسای زور زور

ماکو نام شهری زیبا در آذربایجان غربی است. این شهر میان دو کوه در نزدیکی مرز ایران و ترکیه قرار دارد. ارتفاعات این منطقه و دورنمای با ابهت کوه‌های آرارات بزرگ و کوچک، دو کوه آتشفشانی خاموش که به سبب ظاهر کله قندی شباهتی به دماوند دارند، شکوه خاصی به این منطقه داده است.

«کلیسای زور زور» در مجاروت روستای بارون در شهرستان ماکو، روی دامنه شیب تند کوه و ساحل رودخانه زنگمار قرار گرفته است. «کلیسای زور زور» یا مریم مقدس در سال ۱۳۱۵ میلادی توسط اسقف اعظم کلیسای تاتائوس مقدس با طرحی شبیه به صلیب ساخته شد. دلیل نامگذاری این کلیسا اسم «هوانس یرز نقاش»، معروف به «زور زورتسی» است که اینجا را اداره می‌کرده است. این کلیسا در سال ۱۳۶۷ هجری شمسی با آب گیری سد بارون به زیر آب رفت، اما با تلاش سازمان میراث فرهنگی و خلیفه‌گری ارامنه کلیسا به محلی مرتفع در همان مکان منتقل شد. محل جدید آن در فاصله ۶۰۰ متری، با اختلاف ارتفاع ۱۱۰متر نسبت به مکان قبلی است. مرمت این کلیسا با دقت انجام شد و زیرسازی مناسبی برای استحکام آن صورت گرفته است. در بازسازی آن از سنگ‌های قدیمی بنا به نحو احسن استفاده شد. سنگ‌هایی که متعلق به بنای اصلی نبوده با رنگ سفید متمایز هستند. 

کلیسا با ظاهری ساده از لحاظ معماری شبیه دیگر دیرهای ارامنه است. جبهه داخلی آن دارای چهار طاق با قوس‌های بیضی شکل و چهار نورگیر کوچک درچهارضلع و گنبدی به صورت عرقچین است. اگر به تماشای این کلیسا رفتید، با دربی فلزی مواجه می‌شوید که روی آن به خط ارمنی نوشته شده زور زور و زیر این نوشته صلیبی نقش بسته است. روی تعدادی از سنگ‌های دیوار کلیسا نیز، طرح صلیب کشیده شده است. کلیسای زور زور در سال ۲۰۰۸ با مجموعه کلیساهای آذربایجان، در میراث جهانی یونسکو به ثبت رسید.

در کمتر از جایی از ایران با چنین نمایی روبرو می‌شوید، تا چشم کار می‌کند طبیعت نقش بسته است و گوشه‌ای از آن، «کلیسای زور زور» نگاه‌تان را به خود خیره می‌کند، در اینجا از سکوت این منطقه لذت ببرید و به تماشای هنرنمایی طبیعت و بشر بنشینید.