درختانی که از اشک چشم آدمی روئیده است

درختان استان هرمزگان درختان گرمسیر، تنومند و پایدار هستند که با کم‌آبی منطقه سازش دارند و با ریشه‌های بلند از هر سو در جستجوی آب کشیده می شوند. از جمله این درختان می‌توان به کهور، کرت، کُنار (سدر)، گل ابریشم، گارم زنگی (لوز) و سمر را نام برد. کهور در صنعت کشتی‌سازی مورد استفاده قرار می‌گیرد و از عصاره کنار برای تهیه شامپو استفاده می‌شود.

در قشم درختی می‌روید به اسم «حرا» که به نام علمی «اوسینا مارینا» شناخته می‌شود. این گیاه بر طبق افسانه ها از اشک چشم آدمی روئیده است.

اما از نادرترین پوشش‌های گیاهی استان هرمزگان، می توان به جنگل‌های حرا (مانگرو) اشاره کرد که با شرایط ویژه‌ای در آب دریا رشد کرده، گسترش یافته‌ و جنگل‌های انبوهی را به وجود آورده‌اند. درختچه‌های حرا در نواحی پراکنده‌ای از تنگه هرمز به سمت شرق و اقیانوس هند در کرانه‌های دریای عمان به ویژه در کرانه‌های بندر گواتر دیده می‌شوند.

جنگل‌های حرا (مانگرو) که به نام دانشمند بزرگ ایرانی؛ ابوعلی سینا با نام علمی «اوسینا مارینا» شناخته می‌شود، با سایر اکوسیستم‌های جنگلی تفاوت اساسی دارند. این جنگل‌ها نه به خشکی تعلق دارند نه به دریا بلکه مشترک بین آب و خشکی هستند. حرا گیاهی است به شکل درختچه یا درخت با اندازه‌های متفاوت بین 3 تا 6 متر ارتفاع که شاخ و برگ سبز روشنی دارد. اجتماع این درختان پوشش فشرده و انبوهی را در بخش تاج درخت به وجود می‌آورد.

تنیدگی شاخه‌ها در یکدیگر به گونه‌ای است که دسترسی به درون آن چندان آسان نیست. ریشه‌های اصلی حرا بسیار کوتاه است ولی ریشه‌های عمودی به طول 20 الی 30 سانتی‌متر از سطح گِل خارج می‌شوند که پنوماتوفر نامیده می‌شوند و عمل تهویه و تنفس گیاه را در شرایط بی‌هوازی انجام می‌دهند. درختان حرا تنه‌های متعدد دارند به طوری که تشخیص تنه اصلی به آسانی میسر نیست. از آنجایی که برگ درختان حرا دائمی هستند، این جنگل‌ها را «جنگل‌های همیشه بهار» نیز می‌گویند. درختان حرا آب شور دریا را شیرین ساخته و از آن تغذیه می‌کنند.

جنگل‌های حرا در بوشهر، سیستان و بلوچستان و هرمزگان، از ذخیره‌گاه‌های جنگلی کشور به حساب می‌آیند و تحت حفاظت قرار دارند.

در طب سنتی از این گیاه برای درمان دردهای روماتیسمی، آبله و انواع زخم‌ها استفاده می شود. جنگل‌های حرا یکی از دیدنی‌ترین جاذبه‌های قشم است.

میراث فرهنگی