پرندگان چگونه بدون گوش خارجی می‌شوند؟

بر خلاف پستانداران، پرندگان فاقد گوش خارجی هستند. گوش خارجی پستانداران نقش مهمی در کمک به شناسایی صداهایی دارد که از ارتفاعات مختلف می آیند. این در شرایطی است که پرندگان نیز قادر به درک منبع صدا در ارتفاعات مختلف - چه در پایین، چه در بالا و چه هم سطح آنها - هستند. پژوهشگران دانشگاه فنی مونیخ اخیرا چگونگی متمرکز کردن صداها توسط پرندگان را کشف کرده اند.

پرندگان چگونه بدون گوش خارجی می شنوند؟

تصور کنید که دو پرنده نر برای جلب نظر پرنده ماده در حال آواز خواندن هستند. پرنده ماده پیش از انتخاب نهایی باید ابتدا پرنده‌های نر را پیدا کند. به دلیل آن که پرندگان فاقد گوش خارجی هستند، دیر زمانی تصور می شد که آنها قادر به تمایز بین صداهایی که از ارتفاعات مختلف می‌آیند، نیستند. اما پرنده ماده باید قادر باشد تا محل پرنده نر را حتی اگر در ارتفاعی بالاتر از وی قرار گرفته باشد، شناسایی کند.

پستانداران منابع صدا را با استفاده از گوش خارجی که امواج صدا را جذب، منعکس و یا پراکنده می‌کند در سطح قائم شناسایی می‌کنند. حس شنوایی آنها این اطلاعات را برای تعیین ارتفاع منبع صدا استفاده می‌کند. اما پرندگان این تفاوت‌ها را چگونه درک می کنند؟

سر پرنده نقش گوش های خارجی را ایفا می کند

با مطالعه سه گونه پرنده - کلاغ، اردک و مرغ - پژوهشگران دانشگاه فنی مونیخ این مساله را کشف کرده‌اند که پرندگان نیز قادر به شناسایی صداها از ارتفاعات متفاوت هستند. به نظر می‌رسد سر اندکی بیضی شکل آنها امواج صدا را به روشی مشابه با گوش‌های خارجی تبدیل می کند.

سطوح حجم مختلف، منابع صدا را مشخص می کنند

همه چیز به شکل سر پرنده باز می‌گردد. بسته به این که امواج صدا با کدام قسمت از سر برخورد می‌کنند، آنها منعکس شده، جذب شده و یا پراکنده می‌شوند. آن چه دانشمندان کشف کرده اند این بوده است که سر پرنده به طور کامل صدایی که از جهت‌های خاص می‌آید را غربال می‌کند. امواج صدای دیگر از سر عبور کرده و موجب واکنش در گوش مخالف می‌شوند.

مغز پرنده این که صدا از بالا یا پایین از حجم‌های صدای مختلف در هر دو گوش می‌آید را شناسایی می‌کند. بر همین اساس است که پرنده محل دقیق صدایی جانبی را شناسایی می‌کند. این سیستم بسیار دقیق است و در ارتفاعات بالا پرندگان می‌توانند صداهای جانبی در زاویه ارتفاع منفی 30 درجه تا مثبت 30 درجه را شناسایی کنند. 

تعامل بین شنوایی و بینایی جهت یابی را بهبود می‌بخشد

اکثر پرندگان دارای چشم در دو طرف سر خود هستند که دامنه دید تقریبا 360 درجه به آنها می‌بخشد. از آن جایی که پرندگان توانایی پردازش صداهای جانبی که از ارتفاعات مختلف می‌آیند را نیز توسعه داده‌اند، اطلاعات دریافت شده از حواس بینایی و شنوایی را در زمان فرار از دست شکارچیان به خوبی مورد استفاده قرار می‌دهند.

این در شرایطی است که پرندگان اندکی مانند "جغد انبار" راهبردی کاملا متفاوت را توسعه داده‌اند. این گونه‌ها در شب شکار می‌کنند و همانند انسان چشم‌های آنها در جلوی صورت قرار گرفته‌اند. پرهایی که روی صورت جغد انبار را پوشانده صداها را به شیوه‌ای مشابه با گوش‌های خارجی تقویت می‌کنند. بنابر مطالعات صورت گرفته توسط "هانس اشنایدر" از دانشگاه فنی مونیخ، جغد بهتر از هر پرنده دیگری صداهایی که از روبرو می‌آیند را می‌شنود. بر همین اساس، تعامل فوق‌العاده‌ای بین اطلاعاتی که آنها می‌شنوند و اطلاعاتی که مشاهده می‌کنند، وجود دارد.

منبع: عصر ایران