مکزیک

ایالات متحد مکزیک یا مکزیک، کشوری است در آمریکای شمالی. این کشور بیش از ۱۲۰ میلیون نفر جمعیت دارد و پایتخت آن مکزیکوسیتی است.

زبان اداری و کاربردی در مکزیک زبان اسپانیایی است اما این کشور یک زبان رسمی ندارد و از سال ۲۰۰۳، تعداد ۶۲ زبان بومی سرخ‌پوستی نیز به عنوان «زبان‌های ملی» ثبت شده و رسمیت یافته‌است. کشور مکزیک بزرگ‌ترین کشور اسپانیایی‌زبان جهان است و حدود یک‌سوم از کل اسپانیایی‌زبان‌های جهان در مکزیک زندگی می‌کنند.

۷۰ درصد مردم مکزیک از تبار مستیزو (دورگه سفیدپوست و سرخ‌پوست)، ۱۵ درصد سفیدپوست و ۹٫۸ درصد سرخ‌پوست هستند. ۸۲٫۷٪ مردم آن مسیحی کاتولیک و ۷٫۹ درصد پیرو دیگر شاخه‌های مسیحیت هستند.

این کشور از شمال با ایالات متحده آمریکا و از جنوب شرقی با گواتمالا و بلیز هم‌مرز است. همچنین اقیانوس آرام، در غرب و جنوب، خلیج مکزیک در شرق و دریای کارائیب در جنوب شرق آن قرار دارند. این کشور با حدود ۲ میلیون کیلومتر مربع وسعت، ۱۴اُمین کشور وسیع دنیا و ۱۱اُمین کشور پرجمعیت دنیاست.^[۱]

نخستین آثاری که از انسان در آمریکای میانی به دست آمده متعلق به ۴۰ هزار سال پیش است. مکزیک همچنین مهد یکی از مهم‍ترین تمدن‌های باستان، آزتک، بوده‌است. مکزیک در سده ۱۶ میلادی توسط هرنان کورتس کشف شد و در سال ۱۵۱۹ تمدن‌های بومی مکزیک از سوی اسپانیایی‌ها مورد حمله قرار گرفتند. این کشور از سال ۱۵۲۱ تاجنگ‌های استقلال مابین ۱۸۲۱–۱۸۱۰ مستعمره اسپانیا بوده‌است.^[۲] مکزیک پرجمعیت‌ترین منطقه تحت‌الحمایه اسپانیا بود. پس از سه قرن استیلای امپراتوری اسپانیا، سرانجام در سال ۱۸۱۰ استقلال مکزیک از اسپانیا اعلام شد.
نام آغازین این کشور اسپانیای نو بود. اما پس از آن‌که نام پایتخت آن را مکزیکوسیتی انتخاب کردند نام مکزیک که برگرفته از زبان سرخ‌پوستی ناهوآتل است را برای آن برگزیدند. معنی مکزیک مشخص نیست اما به نظر برگرفته از mextli یا Mēxihtli است

نخستین آثاری که از انسان در آمریکای میانی به دست آمده متعلق به ۴۰ هزار سال پیش است. در حدود ۹ هزار سال پیش سرخ‌پوستان عهد باستان به کاشت ذرت روی آوردند از این اتفاق به عنوان یک انقلاب فرهنگی یاد شده‌است.

به مدت نزدیک به سه هزار سال مناطق آمریکای مرکزی در محدوده مکزیک امروزی محل استقرار تمدن‌های پیشرفته سرخ‌پوستی بودند. اما در سال ۱۵۱۹ تمدن‌های بومی مکزیک از سوی اسپانیایی‌ها مورد حمله قرار گرفتند. اسپانیایی‌ها با توسل به سلاح‌های آتشین توانستند تمدن‌های آزتک، مایا و اولمک را در مکزیک شکست دهند و این کشور را به تصرف خود درآورند.

در سال ۱۵۲۱ نیز اسپانیایی‌ها با کمک تلاکسکالتک‌ها، که از اصلی‌ترین دشمنان آزتک‌ها محسوب می‌شدند، تنوچیتیتلان پایتخت ازتک‌ها را به تصرف خود درآوردند. تصرف پایتخت آزتک منجر به تحت‌الحمایگی مکزیک در سال ۱۵۳۵ شد، از این پس مکزیک تحت‌الحمایه یا به تعبیری دیگر مستعمره اسپانیا شد.

مکزیک پرجمعیت‌ترین منطقه تحت‌الحمایه اسپانیا بود. پس از سه قرن استیلای امپراتوری اسپانیا، سرانجام در سال ۱۸۱۰ استقلال مکزیک از اسپانیا اعلام شد. صدور اعلامیه استقلال منجر به یک دوره جنگ‌های طولانی میان نیروهای اسپانیا و مکزیکی‌ها شد. در نهایت در سال ۱۸۲۱ مکزیک رسماً به استقلال رسید و ایتوربیده به عنوان امپراتور این کشور بر تخت نشست.

دو سال بعد نیروهای انقلابی او را از قدرت برکنار کردند و در سال ۱۸۲۴ قانون اساسی بر مبنای نظام حکومتی جمهوری در مکزیک تدوین شد. نام کشور را نیز از امپراتوری مکزیک به ایلات متحده مکزیک تغییر دادند.^[۴] در سال ۱۸۳۵ تگزاس از این مکزیک اعلام استقلال می‌کند که این اتفاق منجر به نبرد آلامو و به دنبال آن جنگ آمریکا و مکزیک در بین سالهای ۱۸۴۶–۴۸ می‌شود. در سال ۱۹۱۰ به دنبال عدم رضایت مردم از رئیس جمهور وقت پورفیرودیاز منجر به انقلاب مکزیک می‌شود. در سال ۱۹۱۷ قانون اساسی جدیدی به تصویب می‌رسد و حزب ناسیونالیست انقلابی قدرت را در دست می‌گیرد

فرهنگ مکزیک بازتابی از تاریخ این کشور و ترکیبی از فرهنگ‌های تمدن‌های پیش از ورود اسپانیایی‌ها و فرهنگ اسپانیا است. زمانی که مکزیک به یک کشور مستقل تبدیل شد به دنبال یک هویت ملی بود که تنها عنصر مشترک میان ساکنان تازه آن کاتولیک بودنشان بود. در آخرین ربع سده نوزدهم و دهه نخست سده بیستم یعنی در دوران پورفیریو دیاس با پیشرفت اقتصادی و آشتی همراه بود. از عناصر مهم فرهنگی مکزیک می‌توان به:رقص ماریاچی که رقصی سنتی است و در آن زنان جامه‌های رنگارنگ خود را همراه با ضرب‌آهنگ‌های شاد ماریاچی در هوا به جلو عقب می‌چرخانند. در این رقص دو نفره مردها دست خود را پشت کمر خود حلقه می‌کنند و زنان با حفظ فاصله‌ای محترمانه، در برابرشان دامن افشانی می‌کنند.

روز درگذشتگان یا دیا دلوس مورتوس: در این روز در واقع باور و سنتی است که مکزیکی‌ها آن را از اجداد سرخ‌پوست خود به یادگار نگه داشته‌اند. بعد از ورود اسپانیایی در قرن شانزدهم به مکزیک، این سنت با باورهای مسیحی آمیخته شد و اکنون در روزهای اول و دوم نوامبر و همزمان با روز گرامیداشت قدیسان کاتولیک برگزار می‌شود. در روز درگذشتگان، مکزیکی‌ها بر مزار ازدست‌رفتگان خود گرد می‌آیند و برایشان شمع روشن کرده و گل نثارشان می‌کنند.

جشن گوئلا گوئتزاجشن: گوئلا گوئتزا که در آن گروه نمایندگان فرهنگی و هنری شهر جوچیتان مکزیک وارد محل برگزاری جشن گوئلا کوئتزا در شهر سان آنتونیو واقع در ایالت اُآخاکا می‌شوند. در این جشن نمایندگان شهرها و ایالتهای مختلف مکزیک گردهم می‌آیند و رقص‌های محلی و سنتی خود را به نمایش می‌گذارند.

جشن کوئین سیانه را این جشنی است که مردم مکزیک به مناسبت رسیدن دخترانشان به سن پانزده سالگی برگزار می‌کنند. در این جشن پدر و مادر دختر همهٔ دوستان و آشنایانشان را برای شرکت در مراسم دعا در کلیسا و سپس جشنی شاد دعوت می‌کنند. بعد از بازگشت از کلیسا، از همهٔ مهمان‌ها با ساز و آواز و غذاهای خوشمزهٔ محلی پذیرایی می‌شود.
غذاهای مکزیکی با طعم دهنده‌های قوی و متنوع، انواع ادویه و ترشی و تزیینات رنگی آن در جهان شناخته می‌شوند. بسیاری از غذاهای مکزیک امروزی غذاهای سنتی ازتک‌ها و مایا است که در آن ذائقه اسپانیایی‌ها نیز بکار رفته‌است. غذاهای مکزیک به دلیل آب و هوای محلی و موقعیت جغرافیایی و تفاوت‌های قومی در میان ساکنان بومی آن در نقاط مختلف متفاوت است. تاکو یکی از غداهای سنتی این کشور است.
غذاهای مکزیکی با طعم دهنده‌های قوی و متنوع، انواع ادویه و ترشی و تزیینات رنگی آن در جهان شناخته می‌شوند. بسیاری از غذاهای مکزیک امروزی غذاهای سنتی ازتک‌ها و مایا است که در آن ذائقه اسپانیایی‌ها نیز بکار رفته‌است. غذاهای مکزیک به دلیل آب و هوای محلی و موقعیت جغرافیایی و تفاوت‌های قومی در میان ساکنان بومی آن در نقاط مختلف متفاوت است. تاکو یکی از غداهای سنتی این کشور است.

هرم آفتاب

هرم آفتاب (Pirámide del Sol) نام بزرگترین هرم از یک مجموعه اهرام تاریخی ساخته شده در تئوتیهواکان است.

این هرم در قرن سوم میلادی ساخته شد و سومین هرم بزرگ جهان است.^[۱]

معبد خدای خورشید پایتخت اینکاها، رهبر قوم اینکا اطراف درهٔ کوزکو در ارتفاعات آند را بعد از جنگ و گریز با قوم دیگری که قبلاً در این منطقه ساکن شده بود، تصرف نمود و کشور کوچکی تشکیل داد. این قوم بعد از جنگهایی که کرد، توانست بر منطقه حاکم شود. رهبر این قوم نام پاچاکوتی را برای خود گزید، نام به معنای «کسی که جهان را ا ز نو می‌سازد» پاچاکوتی به راستی هم جهان اینکا را بازسازی کرد. وی شعائر مذهبی را به گونه‌ای سازماندهی کردکه کانون اش پرستش خورشید باشد و خود را نیز نمایندهٔ خورشید در زمین قلمداد نمود. اندیشهٔ پرستش نیاکان را تشویق کرد که شامل پرستش فرمانروایان گذشته اینکا نیز می‌شد. وی شهر کوزکو را به شکل یک شیر کوهی بازسازی کرده به تسخیر سرزمینهای دیگر ادامه داد. جانشینهای وی امپراتوری را به گسترده ترین اندازه آن توسعه دادند، به گونه‌ای که از ناحیه‌ای که امروز اکوادور نامیده می‌شود، رو به جنوب تا آرژانتین، بولیوی و شیلی را در برگرفت.

امپراتوری اینکا کم تراز یکصد سال پیش از ورود فرماندهٔ اسپانیایی بنیانگذاری شده بود. نخبگان اینکا با استفاده از تجربیات سازماندهی گروههای نخستینی که طی هزاران سال در سر زمینشان زیسته بودند، موفق به ساختن چنین امپراطوری شده بودند. نبوغ قوم اینکا در آن بود که دانش و سنت‌های ساکنان قبلی منطقه آند را با نیروی سازماندهی و مدیریت ممتاز خود ترکیب کرد.

• تمام طبقات مردم در مرکز آیینی حضور می‌یافتند. چشمگیر ترین بنا در کوزکو معبد خورشید یا مرکز روحانی تمام امپراطوری اینکا بود. امپراتور، کاهنان و نجبا در برنامه ریزی جشن‌های عمومی مذهبی از تقویم منطقی پیروی می‌کردند که بیش تر بر اساسوقایع مهم کشاورزی مانند کاشت و برداشت نخستین محصول تنظیم شده بود.
• ۲- مردم اینکا برای خوشید احترام رسمی فوق العاده‌ای قائل بودند ولی این بدان معنا نبود که سایر خدایان فراموش شده‌اند. سنت ساختن زیارتگاه و تندیس‌های مقدس و زیرت آنها، سنتی دیرینه بود که سدت کم تا دوران چاوین قدمت داشت.

اسرار معبد ماه آزتک‌ها (Aztec) خرابه‌های این شهر را در قرن ۱۳ میلادی هنگامی که از سمت شمال در حال پیشروی به سمت آمریکای مرکزی و مکزیک امروزی بودند، یافتند. هرم ماه امروزه به جاذبه گردشگری برای علاقه‌مندان میراث فرهنگی تبدیل شده‌است. میراثی که سازندگانش در پی ایجاد هماهنگی بین آن و جهان پیرامونش بودهاند. در شهر باستانی تئوتیئواکان (Teotihuacan) در مکزیک امروزی هنگام وقف یک بنای یادبود به خدایان، انسانها و حیوانات با هم قربانی می‌شدند.

گروهی از قربانیان افراد غیربومی و احتمالاً اسرای جنگی بودند که دستهایشان از پشت بسته و سر از بدنشان جدا شده بود. دهان گروهی دیگر با سنگهای نیمه قیمتی چون یشم پر شده بود. اما نکته جالب، کشفی خارق العاده در بخشی از حفاریهاست. در یکی از گورها، باستان شناسان اسکلت سه مرد بین ۴۰ تا ۶۰ ساله را در حالت خاصی از نشستن یافتند که دستهایشان برخلاف دیگر قربانیان بسته نشده بود. طرز نشستن این افراد دلالت بر تعلق آنها به طبقهای خاص از اجتماع دارد. علاوه بر این زیور آلاتی از جنس یشم نیز در نزدیکی اجساد پیدا شده‌است.

باستان شناسان معتقدند که قربانی کردن انسانها از این جهت حایز اهمیت بوده که بشر تحت کنترل باشد. آنها باید قانع می‌شدند که تابع حکم فرمانروا باشند. حیوانات قربانی شده هم عموماً دارای نیروهای اسطورهای بودهاند. حیواناتی چون: عقاب، شیر کوهی، مارزنگی، گرگ، شاهین و جغد جانورانی هستند که سرنوشت خود را با انسانهای دفن شده در این معبد تقسیم کردهاند.

در حالی که به نظر می‌رسد گروهی از انسانها زنده بگور شده باشند، اجساد بعضی از جانوران در قفس به خواب ابدی فرو رفتهاند. این نوع خاص قربانی کردن همچون جملات زبانی هستند که هنوز بسیاری از کلمات آنرا نمی‌شناسیم. رازی که دانشمندان کلید آنرا در ادامه حفاریها جستجو می‌کنند.

آزتک‌ها (Aztec) خرابه‌های این شهر را در قرن ۱۳ میلادی هنگامی که از سمت شمال در حال پیشروی به سمت آمریکای مرکزی و مکزیک امروزی بودند، یافتند. شهری که هزاران سال از زمان شکوفاییاش می‌گذشت و مردمانش مدتها بود که ترکش گفته بودند.

مرکز همایشهای شهر که در آن زمان ده‌ها هزار نفر در پای بناهای یادبود گردهم می‌آمدند، زیر پوشش انبوه گیاهان محو شده بود. آزتکهای مذهبی این محل راتئوتیئواکان (Teotihuacan) نامیدند و تاریخ آنرا با افسانههای خود پیوند زدند. تئوتی اوآکان در زبان آزتکها به معنی مکانی است که در آن انسانها خدا می‌شوند.

شواهد کشف شده امروزی حق را به آزتکها می‌دهند. در یکی از اهرام این شهر موسوم به معبد ماه ۵ مجموعه قبر پیدا شده که همگی دارای دو ویژگی مشترک هستند: شکوه و جنایت.

قربانی کردن در این معبد که همواره همزمان با ساخت طبقات جدید بوده است با استفاده از اشیا تیزی از جنس فلدسپات انجام می‌شده که نمونه‌هایی از آنها در کاوشها بدست آمدهاند. همچنین مجسمه‌هایی از همین جنس یا از جنس سنگ یشم از دیگر آثاری هستند که در کنار موزائیک ها و زیور آلات، دیگر یافته های این معبد را تشکیل می‌دهند که عموماً کاربرد ذهبی داشتهاند.

در فاصله ۵۵ کیلومتری این شهر یک معدن سنگ فلدسپات وجود دارد که تحکیم کننده موقعیت اقتصادی آن بوده‌است. به عقیده گروهی از محققین محصول این معدن کالای مبادلات تجاری با همسایگانی چون مایاها بوده‌است.

تئوتیئواکان یکی از نخستین مراکز شهری در نیمکره غربی بوده‌است که مساحت آن در زمان شکوفایی بالغ بر ۲۰ کیلومتر مربع بوده‌است. کلان شهری تجاری که در حدود سال ۶۰۰ میلادی به دلایلی که تا امروز بر ما پوشیده‌است، از بین می‌رود.

شهری که ۱۵۰۰ سال پیش در این مکان وجود داشته‌است به وسعت روم آن روزها بوده‌است. جمعیتی بین ۱۲۵۰۰۰ تا ۲۰۰۰۰۰ نفر داشته‌است و نام واقعی آن مشخص نیست. طبق افسانههایی که آزتکها بر تاریخ مبهم این شهر افزوده اند، خدایان در این مکان هراز گاهی همدیگر را ملاقات می‌کردند تا نیروی جدیدی به عالم ببخشند. خیابانها و ۲۰۰۰ خانه مسکونی که عناصر تشکیل دهنده شهر در دوران شکوفایی آن بوده‌اند همچون صفحهٔ شطرنج و به صورت قرینه ساخته شده بودند. دیوارها با گچبری و فرسک تزیین شده بودند. نکته قابل توجه این است که هیچ نشانی از کاخ یا مجسمهای از پادشاه یا هر المان دیگری که مبین وجود سیستم حکومتی خاص باشد، در حفاریها کشف نشده‌است.

آیا تئوتیئواکان (Teotihuacan) همانگونه که گروهی از محققین معتقدند، اولین حکومت مردم سالار در قاره آمریکا بوده است؟ بهرحال شکی در آن نیست که این شهر دارای هنرمندان زبردستی بوده‌است. آثاری از نقاشی‌های دیواری به رنگهای آبی، قرمز و سبز در حفاریها بدست آمده‌اند که انسانها را عریان و یا با لباسهای فاخر در کنار حیوانات و گیاهان بدون نظمی خاص به تصویر می‌کشند.

راز این تصاویر نیز همچنان کشف نشده باقی مانده‌است. در این حفاریها هیچ سند تجاری ویا گزارشی از یک جنگ، هیچ لوح گلی و یا سنگ نبشته هم کشف نشده که اطلاعاتی خاص به نسلهای آینده منتقل کنند. بدین ترتیب چند و چون تمدنی چنین که از قرن سوم تا ششم میلادی بر بخش عظیمی از مکزیک امروزی حاکم بوده‌است همچنان در کنج تاریک تاریخ باقی مانده‌است.

خیابانی به طول ۴/۲ کیلومتر و عرض ۴۵ متر محور شمالی- جنوبی شهر را تشکیل می‌دهد که آزتکها آنرا خیابان مردگان نامیده‌اند. نامی که تا امروز حفظ شده‌است. این خیابان در مسیر جنوب دقیقاً در جهت قلهی Cerro Gordo (تپه عظیم) قرار دارد که در مکزیک باستان کوهی مقدس بوده‌است. آیا این خیابان عنصری بیانی برای مفهوم «از خاک به افلاک» است که در اسطوره‌های باستانی ملل تمدن آمریکایی ذکر شده است؟

در انتهای شمالی خیابان معبد سنگی ماه به ارتفاع ۴۳ متر قرار دارد که جدیدترین اسکلتها در آن یافت شده اند. در سمت شرقی معبد دیگری موسوم به معبد خورشید قرار دارد. هرمی مربع القاعده که یکی از عظیمترین هنرهای معماری باستانی با ۶۵ متر ارتفاع و طول ضلع ۲۲۵ متر است. تقریباً به بزرگی هرم خئوپس در مصر باستان. این هرم از سنگ آذرین قرمز رنگ ساخته شده که روی آن با آهک اندود شده‌است و روی آهک رنگ آمیزی قرمز.

سکوی بسیار وسیع این هرم که روی آن ۲۴۸ سطح پلهای ساخته شده‌است مکان بسیار مناسبی برای گردهمایی مردم شهر بوده‌است. در قسمت درونی هرم تنها یک تونل و یک گنبد تو خالی پیدا شده و بقیه فضا را تنها سنگ و خاک پر کرده‌است. محققان حدس می‌زنند که رمزگشایی اسرار این هرم غول پیکر می‌تواند کلید کشف اسرار این شهر باشد.

اگر خطی فرضی در جهت شرقی- غربی شهر و عمود بر خیابان مردگان طوری رسم شود که از وسط هرم خورشید بگذرد، اندازه آن تا معبد ماه (مرز شمالی شهر) ۸۳۳ و تا «رود سن خوآن»، Rio San Juan، (مرز جنوبی شهر) ۸۲۹ متر است. بدان معنی که معبد خورشید دقیقاً در مرکز شهر قراردارد، امری که از نگاه محققین نمی‌تواند تصادفی باشد.

از سویی چون دانشمندان واحد اندازه گیری رایج در آن زمان را نمی‌شناختند، نوعی واحد اندازه گیری به نام "واحد اندازه گیری تئوتیئواکان" (Teotihuacán Measurment Unit) یا T.M.U قرارداد کردند که دقیقاً معادل ۸۳ سانتی متر است. به کمک این واحد اندازه گیری نتایج زیر بدست آمد: در حدود سال ۲۵۰ میلادی درسمت جنوب رودخانه فوق مجموعه‌ای شبیه به یک میدان یا مرکز همایش بزرگ ساخته شده‌است.

هرم سومی در این شهر وجود دارد که در درون یک ارگ با ظرفیت یکصد هزار نفر ساخته شده‌است. از جبهه شرقی مرکز همایش تا سمت شرقی ارگ ۵۸۴ واحد تئوتی اوآکانی است. از جنوب ارگ تا دیواری که در واقع حریم شمالی شهر بوده‌است نیز فاصله ۵۸۴ واحد است.

۵۸۴: این عدد دقیقاً تعداد روزهای تقویم ونوسی است. به احتمال زیاد این شهر طوری ساخته شده بود که تداعی کننده ابعاد مشخصی از زمان و مکان باشد.

شهر احتمالاً حکم مرکز کهکشان را داشته‌است. این نوع تصویرگری غریب از عالم هستی در واقع گویای سلسله مراتب قدرت در اجتماع آن روز شهر بوده‌است و از طرف دولت برای اهداف سیاسی مورد استفاده قرار میگرفته‌است.

در اندازه گیریهای بعدی مشخص شد که در معماری شهر علاوه بر تقویم ونوسی، تقویمهای ۳۶۵ روزه شمسی و ۲۶۰ روزهی مذهبی نیز نقش مهمی ایفا میکردهاند. ریتم پیچیده این تقویم ها روزگاری پایه زندگی مادی و معنوی تمدنهای کهن آمریکا از مایاها تا آزتکها بوده‌است.

این اصول برگرفته از تقویم های مختلف اما در هیچ تمدن دیگری به اندازه این ابرشهر کهن قاره آمریکا در خدمت معماری قرار نگرفته‌اند. شهری که خرابههایش امروز در فاصلهای کمتر از یک ساعت در شمال شرقی مکزیک قرار دارد.

هرمی که در میان ارگ قرار دارد به احتمال زیاد جایگاه خدای ونوس است. این هرم به «مارپردار» وقف شده‌است، همان موجود منحصربه فرد افسانههای کهن مکزیک که سمبل ونوس است و به انسان زمان در قالب تقویم و مکان محدود (زمین) را عطا کرده‌است.

در Codex Chimalpopoca که تنها منبع ما در اسطوره شناسی تمدن آزتکهاست، (مارپردار Quetzalcoal)خدایی معرفی می‌شود که در اعماق آبهای دنیای مردگان به جنگ خدایان تاریکی می‌رود و پیروز با خوراکی جدید به این جهان بازمی گردد.

آیا رود سن خوآن سمبل آب دنیای مردگان بوده است؟ هرم «مارپردار» قدیمی ترین سند تاریخی است که در آن این اسطوره به کمک مجسمهها به تصویر کشیده می‌شود. با این اوصاف خدایان آزتکها خاستگاهی بسیار قدیمیتر از خود آزتکها می‌یابند.

تیو تی اوآکان می‌تواند خاستگاه تمدنهای بعد از خود باشد که تا قرن ۱۶ میلادی در زمان تسلط اسپانیاییها بر منطقه بوجود آمده بودند. آیا باید ریشه های مبانی علم ریاضی همسایه مایایی را نیز که همانا ابزار رصد کردن ستارگان بوده در این شهر جستجو کرد؟

برخی باستانشناسان در اتمام بررسی واحد اندازه گیری تئوتیئواکان در معماری شهر به این نتیجه رسیدهاند که هر بنای یادبود در این شهر برای وفق به خدایان و متاثر از صور فلکی در مکانی خاص بنا شده‌است. در واقع معماری این شهر ماکتی سنگی از درک امریکای مرکزی آن زمان از فلسفه عالم هستی است. در چنین تمدن با شکوهی که به شدت متاثر از اساطیر است هیچ جای تعجبی نیست که انسانها نیز قربانی اعتقادات شوند.

اسپانیایی‌ها در سال ۱۵۱۹ در مرکز همایشهای پایتخت آزتکها– شهر تنوشتیتلان Tenochtitlan– در هرم اصلی شهر به اسرای جنگی برخورد کردند که خون از بدن و قلب از سینه دریده شدهشان خارج شده بود. خونی که به عنوان خوراک تقدیم خدای خورشید می‌شد. عقایدی که ریشه های آنها را باید هزاران سال قبل در تیوتی اوآکان جستجو کرد.

امروزه در همان خیابان مردگان، خیابان اصلی شهر قدیمی، مکزیکی های جوان با تاج های پر، لباس های سنتی سرخپوستان و سازهایی از جنس صدف دریایی روزهایی چون ۲۱ مارس (انقلاب بهاری، اول فروردین) را که در آن شب و روز برابر می‌شوند، جشن می‌گیرند.

هرم ماه امروزه به جاذبه گردشگری برای علاقه‌مندان میراث فرهنگی تبدیل شده‌است. میراثی که سازندگانش در پی ایجاد هماهنگی بین آن و جهان پیرامونش بودهاند.

چیچن ایتزا

چیچن ایتزا اثری باستانی از تمدن مایا است که در کشور مکزیک واقع شده‌است. کلمه چیچن ایتزا به معنی «در کنار دهانه چاه ایتزا» است که خود «ایتزا» احتمالاً در زبان مایاها به معنی جادو یا جادویی بوده‌است. این اثر جزو میراث جهانی یونسکو به‌شمار می‌رود.

در سال ۲۰۰۷ میلادی، این اثر به‌همراه ۶ اثر دیگر در یک رای‌گیری جهانی به‌عنوان یکی از عجایب هفتگانه جدید معرفی شدند. بسیاری از باستان‌شناسان معتقدند چیچن ایتزا در حدود هزار سال پیش پایتخت یکی از پادشاهان مایاها به نام «تاپیلتزین چه کوئتزالکولت» بوده‌است. کاربرد این معبد تقدیم قربانی به خدای باران مایاها، چاک، بوده است. قربانی کردن انسان نیز در این معبد معمول بوده و بقایای انسان های قربانی شده نیز در معبد یافت شده‌اند.^[۱][۲]

 

محوطه چیچن ایتزا شامل چندین ساختمان سنگی است که قبلاً به‌عنوان قصر، معبد، حمام، مغازه و غیره به کار می‌رفته‌اند. قسمت‌های مهم آن عبارتند از:

• El Castillo (قلعه)
  • مهمترین اثر این مجموعه، El Castillo (قلعه) است که عبارتست از هرمی پلکانی که از هر چهار طرف دارای پله‌هایی تا بالای هرم است. این معبد، متعلق به خدای آسمان بوده است.
• معبد جنگجویان
• محوطه بازی
• سایر سازه ها
  • معابد و سازه‌های دیگری نیز در محوطه اثر تاریخی چیچن ایتزا قرار دارند. در زمین‌های این منطقه دو چاله بزرگ آب وجود دارد که به گمان باستان شناسان، مردم ساکن این منطقه از ٱن برای زندگی‌شان استفاده می‌کردند. 

در این محوطه ها چندین نقش برجسته وجود دارد که بسیاری از آنها تقریباً به شکل حلقه اند و بوسیله مردمی فاقد ابزار فلزی کنده شده‌اند. در دیوارهای شهر قطعات بزرگی از سنگ با اشکال نامشخص وجود دارد که آنقدر دقیق بریده شده‌اند که کاملاً به هم جفت می شوند به طوریکه جایی برای عبور یک تیغه کارد بین آنها نمی‌ماند.

معبد چیچن ایتزا که یکی از هفت اعجوبه جهان به شمار می رود ودر 120 کیلومتر مریدا پایتخت یوکاتان کشور مکزیک واقع شده است.این بنای باستانی در سال2007 میلادی به ثبت میراث جهانی یونسکو رسید. در این مکان چندین بنای سنگی وجود دارد که شامل چندین ساختمان سنگی است که قبلاً به عنوان قصر، معبد، حمام، مغازه و... به کار می‌ رفته اند. مهمترین بنا در میان این سازه ها "ال کاستیلو" که هرمی است چهار گوش که از هر چهار طرف دارای پلکان بلندی تا قسمت فوقانی هرم است که به معنای "مار پَر دار " است،این بنا نماد خدایی دارد و بلندای تقریبی آن هفتاد و پنج فوت است. هرم دارای طرح خاص نجومی همراه با بازی نور و سایه میباشد که در ۲۱ مارس بدن خیالی مار از نوک هرم به طرف پایین پلکان نزول می کند. بناهای دیگری همچون معبد جنگجویان، محوطه بازی و چند سازه ی دیگر در این مکان  وجود دارد. بناهایی در آنجا وجود دارد که سالیان متمادی آرامگاه بوده، هر ۵۲ سال مایاها و دیگر مردمان باستان دسته ای از سالها را برای پایان دادن یک دوره در نظر می گرفتند. بین سالهای ۵۰۰ تا ۹۰۰ میلادی چیچن ایتزا بسیار پر جمعیت بود. عقیده دانشمندان بر این است که ساکنین آنجا مابین سالهای ۹۰۰ تا ۱۳۰۰ آن مکان را ترک کردند. و به گفته آنان خدایان مایایی chac و Toltec نیز در آنجا قرار داشت. اگر اسپانیایی ها قصد کشتن کشیشان مایایی و سوزاندن کتابهایشان را نمی کردند حالا بسیاری از پرسش های ما بی پاسخ نمیماند.

در این محوطه ها چندین نقش برجسته وجود دارد که بسیاری از آنها تقریباً به شکل حلقه اند و بوسیله مردمی فاقد ابزار فلزی کنده شده‌اند.در دیوارهای شهر قطعات بزرگی از سنگ با اشکال نامشخص وجود دارد که آنقدر دقیق بریده شده‌اند که کاملاً به هم جفت می شوند به طوریکه جایی برای عبور یک تیغه کارد بین آنها نمی‌ماند.مهندسان و معماران وقتی می بینند با تمام مهارتهای فنی امروز ما، ساختن چیزی مشابه این ها مشکل است، در مقابل عظمت و هیبت این پیشرفتها میخکوب می شوند. بسیار محتمل است که این بناها را به کمک علوم پیشرفته ای ساخته باشند که از آنموقع به بعد فراموش شده است.شاید آنها میدانستند چگونه سنگها را نرم کنند.

رصدخانه یاcarcol،که تداعی کننده پلکان مار پیچی منتهی به طبقه فوقانی ساختمان است، توسط انجمن اختر شناسان استفاده می شد. و نور خورشید ستاره ونوس یا زهره از سه پنجره بالا قابل مشاهده می بود. این سازه بهترین نمونه معماری به سبک پوک در چیچن ایتزا است. معبد دیگری وجود دارد که تصاویر کنده کاری شده ای از مردمان و گیاهان و جانوران که توامان خیالی و واقعی است روی دیوار هایش موجود می باشد و توسط دو مرد جنگی احاطه شده است. در ضمن در طول کاووش هدایایی نیز در آنجا کشف شد. چیچن ایتزا سالانه میلون ها توریست را به سمت خود جذب می کند.

سواحل کنکون
کنکان (Cancun) شهری است در شرقی ترین نقطه کشور مکزیک. به عبارت دیگر اگر می خواهید اولین اشعه خورشید که هنگام طلوع به مکزیک می تابد را ببینید، کافی است شبی را در کنکان بگذرانید.
این شهر ساحلی در شبه جزیره یوکاتان (Yucatan) واقع در ایالت کینتانا رو (Quintana Roo) قرار دارد. کنکان با داشتن آب و هوای گرمسیری و به لطف اماکن دیدنی، باستانی و تفریحی فراوان، به یکی از مهمترین یکی از مراکز مهم گردشگری در جهان تبدیل شده است.
این شهر همه سال پذیرای خیل گردشگرانی است که از اقصی نقاط جهان به این شهر ساحلی وارد می شوند. کنکان که گفته می شود به معنای «شهر درخشان» است، دارای بیش از 22 کیلومتر ساحل شنی سفید رنگ به شکل 7 انگلیسی است.
گردشگران شیفته آب و هوای معتدل، غروب درخشان، امکان دیدنی بسیار و شب های به یاد ماندنی کنکان هستند. کنکان مرکز شهرستان بنیتو خوارس (Benito Juárez) است؛ شهری که برای گردشگران بین المللی نام آشناست.
در بخش اصلی و جزیره ای این شهر، «منطقه هتل ها» قرار دارد که در آن، هتل های مدرن و مراکز خرید متعددی یافت می شود. کسانی که مایلند در مورد تمدن مایای باستان اطلاعاتی به دست آورند، می توانند در گردش های روزانه خود در کنکان، از چندین مکان باستانی استثنایی دیدن کنند.
سواحل زیبای کنکان مکانی مناسب برای ورزش اسکوبا و غواصی است. گردشگران همچنین می توانند در این شهر زیبا به ورزش هایی همچون گلف، ماهیگیری و تنیس نیز بپردازند.
کنکان همچنین دارای فروشگاه های بسیار، رستوران های متنوع و مکان هایی ویژه برای حمام آفتاب است. در این شهر برای هر بودجه ای، می توان اقامتگاهی یافت: از هتل های مجلل گرفته تا ویلاهای لوکس و اقامتگاه های تفریحی نسبتاً ارزان