همه چیز درباره لباس محلی گرجی‌ها

تور گرجستان

لباس محلی مردم گرجستان

فرهنگ هر سرزمین در نوع لباس، پوشش، رفتار و حتی غذای آن سرزمین بازتابی ویژه دارد. یکی از مهم‌ترین بخش‌های هر سفر توجه به لباس و پوشش کشور مقصد است؛ زیرا نمایانگر عقاید و فرهنگ مردم آن سرزمین می‌باشد. گرجستان یکی از مقاصد گردشگری بسیار قدیمی است که افراد زیادی را سالانه برای بازدید به خود جذب می‌کند. تور گرجستان، توری است که به تور طبیعتگردی بیشتر شهره است. اما جالب است بدانید جاذبه‌های فرهنگی این سرزمین کم از طبیعت آن ندارند.

یکی از جاذبه‌های این سرزمین لباس‌ محلی گرجی‌ها است. این لباس‌ها اگرچه متنوع و متمایز هستند؛ اما به‌صورت کلی شباهت زیادی به چوخا دارند. چوخا کتی است که جزو البسه مردان محسوب می‌شود؛ یک بالاپوش با کمربند نقره‌ای که در کنار کلاهی از جنس پوست گوسفند و یک غلاف شمشیر، ظاهر مردان سنتی گرجی را تشکیل می‌داده است.

سوابق تاریخی لباس‌های مردم گرجستان چگونه ثبت شده است؟

زمینه مطالعات بر روی لباس‌ محلی گرجی‌ها توسط یک شاهزاده به نام «وخوستی باتونیشویلی» (۱۶۹۶–۱۷۵۷) فراهم شد. او توجهی خاصی به لباس‌های مربوط به قرون‌وسطا و نسل خود داشت. در کنار تلاش‌های او نقش افراد خارجی همچون «آرکانژلو لمبرتی» و «ژان شاردن» نیز قابل‌چشم‌پوشی نیست. شاردن در نتیجه سفر خود در دهه ۱۶۷۰ میلادی یادداشت‌های بسیار ارزشمندی در مورد لباس محلی آن زمان و شباهت‌ها و تفاوت‌های لباس ایرانی، گرجی و اروپایی ارائه داده است. با توجه‌ به تحقیقات انجام شده آن زمان، امروزه می‌توان اطلاعات مفیدی در مورد سبک‌های مختلف پوشش سنتی گرجستان در اختیار داشت.

لباس سنتی گرجستان

لباس‌ محلی گرجی‌ها در زبان گرجی «تالاواری» نامیده می‌شود. در واقع چوخا واژه‌ای است که بعدها از زبان فارسی وارد فرهنگ گرجی‌ها شده است. چوخا همان‌طور که گفته شد از پارچه ضخیم و کلفتی تهیه می‌شود که در پایین حالت کمی گشاد دارد. این لباس به شکل معمول پوشش سنتی مردان بوده است هر چند که در بخشی از مناطق، زنان هم چوخاهای مختص خود داشتند.

انواع لباس‌های محلی گرجی

یکی از جذابیت‌های بازدید از این کشور در کنار طبیعت گرجستان و بخش‌های تاریخی آن، لباس‌های محلی گرجی است. تا اینجا با نام کلی این لباس و سابقه تاریخی آن آشنا شدید. همان‌طور که گفته شد تمام لباس‌های گرجستان شباهت‌هایی با چوخا دارند. در ادامه با انواع لباس‌هایی که در برخی مناطق گرجستان معروف هستند آشنا می‌شوید:

لباس‌های سنتی گرجستانی کارتلی-کاختی (Kartl-Kakheti)

به گفته وخوستی باتونیشویلی این نوع پوشش در مردم منطقه کاختی و کارتل دیده می‌شده است. لباس مردم این دو منطقه شباهت‌های بسیاری به یکدیگر داشته‌اند. لباس مردان این ناحیه چوخایی بلندتر از مناطق همسایه بوده است. این لباس یک یقه مثلثی در گردن داشته تا پارچه داخلی را به نمایش بگذارد. یک دامن چاک‌دار و جیب‌های مینیاتوری تزیین شده با گلوله‌های تزیینی در دو طرف سینه از دیگر ویژگی‌های این لباس بوده است. چوخای کارتلی - کاختی در رنگ‌های قرمز، آبی، برنزی و سیاه تهیه می‌شده و مردان این لباس را بدون کمربند می‌پوشیدند.
زنان در این ناحیه لباس‌های بلند تزیین شده به تن می‌کردند. این لباس با یک کمربند تزیین شده کاملاً تنگ، بر روی تن به‌خوبی محکم می‌شد. روسری این لباس یکی از جنبه‌های مهم لباس زنان این ناحیه است. این روسری شامل یک سربند مخملی مشکی، یک تور سفید مثلثی شکل تا سرشانه‌های زنان می‌باشد.

پوشاک سنتی پشاو-خوسورتی (Pshav-Khevsureti)

این لباس بیشتر در مناطق کوهستانی گرجستان دیده می‌شود. جنس پشمی و گرم لباس پشاو-خوسورتی محافظی خوب برای سرمای مناطق کوهستانی بوده است. این لباس ماهیت کاربردی داشته؛ اما تزیینات بر روی آن بسیار جلب‌توجه می‌کند.
چوخای خوسورتی کوتاه و همراه با شکاف‌هایی تا پایین کمر است که پارچه‌ای تزیین شده در قسمت جلو دارد.
لباس محلی زنان در خوسورتی، «سادیاتسو» نام دارد. بلندی این لباس تا زانو بوده که با طرح‌های پیچیده هندسی تزیین می‌شده است. سربندها یا روسری‌های سنتی این منطقه نیز جزو لباس زنان بوده که با نقوش زینتی صلیبی تزیین می‌شدند.

پوشاک سنتی گرجستان توشتی (Tusheti)

توشتی منطقه‌ای مرتفع است و به همین دلیل ساکنان این منطقه از پشم در تولید لباس، فرش و کفش استفاده می‌کردند. تزیین لباس‌ها نیز با نمادها و صلیب‌های خورشیدی انجام می‌شده که در لباس‌ها و جواهرات آنها بسیار دیده می‌شود.
کفش زنان و مردان این منطقه که به آن «چیتبی» می‌گویند به شکل بافتنی و در رنگ‌های مختلف تولید می‌شده است. چیتبی مردانه و زنانه در طرح و رنگ با یکدیگر متفاوت‌اند. این کفش‌ها در خرافات مردم این منطقه نیز نقش پررنگی داشته‌اند. به طور مثال مادران در روزهای چهارشنبه و در هنگام ماه روزه چیتبی مردانه را پیش از خواب زیر بالش دختر خود قرار می‌دادند به این امید که همسر آینده خود را در خواب ببینند.
به‌صورت کلی مردان این منطقه یک چوخا و یک کلاه سیاه و گرم می‌پوشیدند. زنان یک لباس گشاد در زیر روپوش خود و یک لباس بیرونی به تن می‌کردند؛ لباس بیرونی در بخش سینه با جواهرات تزیین می‌شده است. علاوه بر این، زنان یک روسری مشکی به سر می‌بستند که بلندی آن تا زانوهایشان می‌رسید.

لباس‌های سنتی سوانتی (Svaneti)

یکی از لباس‌های محلی گرجستان کلاه‌های معروف سوانتی است. این کلاه به رنگ خاکستری است که درزهای سیاه دارد. هر کلاه از 200 گرم پشم گوسفند ساخته شده و حدود ۳۰ ساعت برای تولید آن زمان لازم است. درزهای این کلاه حالت ضربدری دارند و شکل صلیب مانند آنها القا کننده این است که «صلیب از شما محافظت کند».

لباس سنتی سوان شامل پیراهن، چوخا، شلوار و کلاه سوان بوده. زنان لباس‌پشمی و روسری می‌پوشیدند و سر خود را با گوشواره و جواهرات تزیین می‌کردند. افراد ثروتمند نیز پیراهن‌های ابریشمی و خرقه مخمل را برای پوشش انتخاب می‌کردند.

پوشاک سنتی راچا (Racha)

استاد پرآوازه گرجی در قرن نوزدهم «یاکوب گوگباشویلی» در یکی از یادداشت‌های خود توصیف می‌کند که زنان در راچا از چوخا و زیر پیراهن آخالوخی استفاده می‌کردند. در بسیاری از سفرنامه‌های گرجستان، گردشگران از تنوع لباس زنان این منطقه بسیار شگفت‌زده بودند و به لباس کوتاه و شلوارهای بسیار زیبای زنان این ناحیه اشاره‌های بسیاری شده است.
پوشش مردان در این منطقه توجه چندانی را به خود جلب نکرده و اطلاعات کمی در مورد پوشش آنها وجود دارد.

لباس‌های سنتی آجارا و گوریا (Adjara and Guria)

جالب است بدانید لباس‌هایی که مردان در استان‌های غربی یعنی آجارا و گوریا به شکل سنتی می‌پوشیدند با بخش شرقی گرجستان تفاوت‌های بسیاری دارد. لباس محلی مردان در غرب گرجستان «سامگرلو» نام دارد. درحالی‌که در بخش جنوب غربی لباس محلی خود را «چاکورا» می‌نامیدند. چاکورا از یک چوخای کوتاه، یک کمربند ابریشمی رنگارنگ و یک شلوار لبه گشاد تشکیل شده است.
زنان آجارا در تمام این دوران از سه نوع لباس استفاده می‌کردند. قدیمی‌ترین لباس «زوبون فراگا» بوده است. این لباس قد بلندی داشته و یک کمربند با تزیینات بر روی آن قرار می‌گرفته است. این لباس به‌مرور جای خود را به لباس داتکسیلی (datexili)داده است. این مدل ظاهری چروکیده و بلند دارد و نخ‌های رنگی در پارچه آن استفاده شده‌اند. این لباس نیز پس از تغییر و تحول‌های بسیار به لباس «فورکا» تبدیل شده است.

کفش‌های سنتی گرجستانی

کفش‌های محلی گرجی به انواع مختلفی تقسیم می‌شوند که سه مورد از معروف‌ترین آنها به شرح زیر هستند:
تسوغا: این کفش از جنس چرم با رنگ‌های متنوع ساخته می‌شود که لبه‌های تزیین شده زیبایی دارد و زنان و مردان آن را در خانه می‌پوشند.
موگوی: این کفش چکمه‌های چرمی بلند بوده که توسط پادشاهان و اشراف استفاده می‌شده است.
کالامانی: نوعی کفش چرم بوده که روستاییان در قرن‌های ۱۰ تا ۱۱ میلادی از آن استفاده می‌کردند.

فرهنگ یا طبیعت گرجستان؟ کدام جاذبه در تور گرجستان اهمیت دارد؟

بسیاری از افرادی که علاقه‌مند سفر به گرجستان هستند از طبیعت گرجستان بسیار شنیده‌اند. این افراد شاید تمایل بیشتری داشته باشند تا در تور طبیعتگردی گرجستان شرکت کنند؛ اما از آنجایی‌که فرهنگ و تمدن گرجستان قدمتی طولانی دارد توجه به ویژگی‌های فرهنگی این سرزمین می‌تواند جاذبه گردشگری دیگری برای افراد بازدیدکننده باشد.
همان‌طور که در مورد لباس‌های سنتی گرجی دانستید فرهنگ و هنر در این سرزمین جاری بوده و بسیار دیدنی است. امروزه در کنار طبیعتگردی در گرجستان شما می‌توانید برای دیدن لباس‌های گرجی به کاخ هنر گرجستان یا موزه سیمون جاناشیا بروید؛ هرچند این لباس‌ها بسیاری مواقع در عروسی‌ها و مراسم فرهنگی و سنتی گرجستان همچنان استفاده می‌شوند. روز ملی لباس گرجستان در هجدهم ماه مه از جمله زمان‌هایی است که شما می‌توانید لباس‌های مردم این فرهنگ را از نزدیک ببینید. در این فستیوال لباس‌های سنتی این کشور به نمایش گذاشته می‌شود و انواع لباس‌های مردم این منطقه بر تن افراد گرجی قابل‌مشاهده است.

تور گرجستان؛ بازدید از طبیعت زیبای سرزمینی پهناور در کنار آشنایی با فرهنگی غنی

برای افرادی که می‌خواهند یک تور طبیعتگردی را با فعالیت‌های فرهنگی همراه کنند بازدید از گرجستان پیشنهاد می‌شود. در تور گرجستان که توسط آژانس دالاهو برگزار می‌گردد شما می‌توانید تور طبیعتگردی گرجستان را در کنار آشنایی با فرهنگ و تاریخ غنی این کشور هم‌زمان کنید. اگر علاقه‌مند سفر به گرجستان هستید بهترین زمان سفر به این کشور را از دست ندهید.