رود ارس کجاست؟

تورهای داخلی

درباره رود ارس

روخانه ارس پس از پیوستن به آرپاچاى؛ مرز مشترک ایران و جمهورى ‏ارمنستان و جمهورى ‏آذربایجان را تا محلى به نام بهرام ‏تپه تشکیل مى‌‏دهد و بعد از اینکه حدود 10072 کیلومتر را طی کرد به دریاى خزر مى‌‏ریزد.

در بستر رودخانه ارس ۸۰۵ جزیره کوچک و بزرگ خالی از سکنه وجود دارد که به زبان محلی به آن «شام» می‌گویند. بر پایه قرارداد مرزی، ۴۲۷ جزیره به ایران و ۳۸۲ جزیره به شوروی (و اکنون به جمهوری آذربایجان) تعلق دارند. این جزیره‌ها تنها برای چرای حیوانات پیرامون رودخانه قابل استفاده‌اند. بیشتر این جزیره‌ها با نام‌های شماره‌گذاری شده نامیده می‌شود و برخی جزیره‌ها نیز دارای نام هستند از جمله: خُرامه، بویدوز، پیرواتلر، قره‌قباح و کثیری. چند جزیرهٔ نام‌برده دارای چراگاه‌های خوبی هستند.

در فاصله بین جلفا تا اصلاندوز که ارس بین کوه‌هاى قره ‏داغ و کوه‌هاى کشور آذربایجان در جریان است در بعضى نقاط (نزدیکى های روستاى قولان) عرض آن از 20 متر هم کمتر مى‌‏شود؛ در حدود جلفا عرض رود ارس به حدود 30 متر و عمق آن 4 متر می‌رسد ولی در نزدیکى پُلدشت عرض آن در حدود 90 تا 100 متر و عمق آن 2 متر است

بهترین زمان سفر به رود ارس چه وقت است؟ 

اگر به دنبال دیدن رود ارسِ پر آب هستید، معمولا اردیبهشت و خرداد پرآب ترین زمان رودخانه ارس است. علت پر آبی ارس در این دو ماه آب شدن برف روی کوه‌های اطراف است که همگی به ارس می‌ریزند. البته ارس در تمام طول سال دیدنی است و اطراف آن جاذبه‌های گردشکری بسیاری است اما با توجه به کوهستانی بودن آن منطقه و هوای سرد آن  در زمستان، توصیه می‌شود برای دیدن رود ارس در بهار و  تابستان به آن منطقه سفر کنید. 

جاذبه‌های گردشگری رود ارس کدامند؟

در اطراف  رود ارس یکی از جذاب‌ترین آثار تاریخی قرار دارد؛ کلیسای استپانوس که از مهم‌ترین کلیساهای تاریخ ارامنه است. کلیسای استپانوس در فاصله ۳ کیلومتری جنوبی رودخانه ارس در محلی به نام «قزل وانک» به معنی صومعه سرخ قرار دارد.

ماهیگیری در رودخانه ارس

رود ارس از مهمترین رودهای ایران است که علاوه بر جذابیت ویژه گردشگری و تأثیرات مثبت اکوسیستمی، قابلیت مهمی از نظر ماهی‌های قابل صید دارد. ماهی‌های این رود حدود ده گونه می‌باشند که حدود 6 نوع آنها نسبت به دیگر ماهی‌های بومی این رود بزرگتر و دارای مقاومت بیشتری نسبت به سایر ماهی‌ها هستند. به همین جهت صید این ماهی‌ها بین ورزشکاران و ماهیگیران از ارزش بالایی برخوردار است.

رود ارس در تاریخ ایران 

سال 1813 میلادی معاهده گلستان بین ایران و دولت روس امضا شد و رود ا رس طبق آن مرز بین ایران و روسیه شد و متاسفانه تمامی مناطق شمال رود ارس از ایران جدا و به خاک روسیه ضمیمه شد. سد ارس نیز بعدها با همکاری ایران و شوروی در ناحیه‌ای به نام پلدشت  بنا شد. از جمله سدهای دیگر که روی ارس ساخته شد می‌توان به سد خداآفرین و سد قیز قالاسی اشاره کرد که با همکاری ارمنستان احداث شد، اشاره کرد. علاوه بر سدهای ساخته شده می توان به پل‌های بسیاری که روی رود ارس ساخته شده اشاره کرد که معروف‌ترین  آنها در ایران به  نام پل خداآفرین روی ارس و در قره داغ است. بر روی ارس تا کنون پنج پل ساخته شده‌است که عبارتند از: پل آهن جلفا، شوسه جلفا، پل پلدشت در شهرستان ماکو، پل خدا آفرین در قره داغ، پل نوردوز در مرز ارمنستان.

شعر و ترانه درباره رود ارس

تا کنون شعر و ترانه‌های بسیاری در وصف رود ارس سروده شد. شعرهایی که گاهی حکایت پر سوز و گداز جدایی رود ارس از ایران در طول تاریخ است و گاه شعرهایی درباره ارس سروده شده که موضوع‌شان مسائل سیاسی داخلی مانند حکایت غرق شدن صمدبهرنگی در ارس توسط ساواک بوده است. شعر زیر را یکی از شعرای وطن‌پرست که فرزند یکی از مشروطه‌خواهان تبریزی است بنام استاد یحیی شیدا سروده است و حالا عده‌ای جدایی‌طلب آن را خلاف منظور شاعر جهت امیال خود بکار گرفته و از آن سواستفاده میکنند.

در ادامه متن شعری را می‌خوانید که در وصف جدایی رود ارس از ایران است:

متن شعر ای آراز (ای ارس)

آی آراز بیر دالغا وور، دریا کیمی توفان ائله/ لمین ییخ قصرینی، اوز باشینا ویران ائله
“ای ارس موجی بزن، همچون دریا توفان نما / کاخ ظالم را بیفکن، بر سرش ویران نما”

زوره محکوم ائیله ییب، ایندی طبیعت بیزلری / زور دئیه ن جلاد ایله، بیزلر آرا دیوان ائله
“طبیعت ما را با زور محکوم کرده است / جلاد زورگو را محاکمه کن”

بیر هجوم ایله داغیت شیطانلارین کاشانه سین / او فسادوفتنه قصرین خاک له یکسان ائله
“با یک هجوم کاشانه شیاطین رو ویران کن / قصر فتنه و فساد را با خاک یکسان نما”

وئرمه امکان بوندان آرتیق هر شرفسیز انسانا / آز بویولسوز کسلری دل مولکونه سلطان ائله
“بیش از این به هر انسان بی‌شرافتی امکان مده/ این افراد بی‌طریقت را کم بر ملک دل سلطان نما”

سو ده ییل سندن آخان، قانه دؤنن گؤز یاشی دیر / بو اسف احوالی گؤر، توفان قوپار عصیان ائله
“آنچه که از تو سرازیر است، آب نیست بل اشکی است که به خون تبدیل شده / این احوال تاسف‌بار را ببین و عصیان کن”

بیر – بیرندن سن بو قان قارداشلارین سالدین اوزاق / گل بو سرگردانلارین هر موشکولون آسان ائله
“برادران هم‌خون را از هم جدا کردی / بیا و دشواری‌های این سرگردان‌ها را آسان کن”

بیر قیلیش تک اورتادان کسدین محبت رشته سین / آز بو میداندا شرارت مرکبین جولان ائله
“چون شمشیری رشته محبت را از وسط پاره کردی / کم در این میدان مرکب شرارت را جولان بده”

قاضی اول، انصافه گل، حکم زمان وئر تازه دن / غصب اولان تورپاقلاری وابسته ی ایران ائله
“قاضی باش، انصاف کن، دوباره حکم بده/ سرزمین‌های غصب شده را وابسته‌ی ایران نما”

کؤکلمه هجران سازین، دل سوزونو آرتیرما چوخ / وصلدن سال صحبتی گل چاره ی هجران ائله
“ساز هجران را کوک مکن، بر سوز دل میفزای / از وصل سخن بگو، بیا و هجران را چاره کن”

قارداشی قارداشا چاتدیر، جانی هجراندان قوتار/ بو آغیر بیر خسته لیک دیر، خسته یه درمان ائله
“برادر را به برادر برسان و جان را از هجران برهان/ این ناخوشی سختی است، درمانش نما”

نه «شمالی» نه «جنوبی»؟ آت بو چرکین سؤزلری/ مولک ایراندیر تماماً، دونیایا اعلان ائله
“چه شمالی؟ چه جنوبی؟ این سخنان چرکین را به دور بینداز/ به جهانیان بگو همگی سرزمین ایران است”

فتحعلیشاه ائیله دی فاحش خیانت ایرانا/ سنده خدمت گوستریب، نقصانلاری جبران ائله
“فتحعلی شاه خیانت بزرگی به ایران کرد/ تو خدمت بکن و نقصان ها را جبران نما”

تورکمن چای پیمانی بیر ننگ دیر تاریخ ده/ عرضه سیز شاهین ایشین دونیالره اعلان ائله
“قرار داد ترکمن‌چای ننگی در تاریخ است/ اقدام شاهین بی‌لیاقت را به دنیا اعلام نما”

کئچدی اون یئدی شهر روسیه نین چنگالینا/ بوجنایاتی گتیر یاده، بوگون عنوان ائله
“هفده شهر زیر چنگال روسیه قرار گرفت/ این جنایات‌ها را به یاد بیاور، و امروز آن‌ها را عنوان کن”

گولستان پیمانی دا سیندیردی ایرانین بئلین/ بو ایشه باعث لره،یارب اؤزون دیوان ائله
“قرارداد گلستان کمر ایران را شکست/ خداوندا! مسببین این کار را محاکمه کن”

گل گتیر بو ملته آزاده لیک فرمانینی/ ملک ایرانی صفاده روضه ی رضوان ائله
“بیا و بر این ملت فرمان آزادگی بیاور/ سرزمین ایران را روضه‌ی رضوان نما”

تهمت و تحقیر اوخو هر سمتیدن یاغماقدادیر/ سینه وی بیر داغ کیمی بو اوخلارا قالخان ائله
“تیر تهمت و تحقیر از هر سمتی در حال باریدن است/ سینه ات را همچون کوهی در برابر این تیرها سپر کن”

یا اؤزون چک بیر کناره، غصب اولان مرزی گؤتور/ یا ایکی روحو سازاشدیر، دل لری شادان ائله
“یا خودت را کنار بکش و مرز غصب شده را از میان بردار/ یا دو روح را آشتی بده و دلها را شادمان کن”

“شیدا” نین دائیم فراق یاردن آغلار گؤزو/ گؤستر او شوخون جمالین، گول کیمی خندان ائله
“شیدا همواره از فراق یار چشمش اشکبار است/ جمال دلبر را بنما همچو گل خندانش کن”

ارس روی نقشه کجاست؟