قلعه چالشتر- شهرکرد

این قلعه در منطقه چالشتر واقع شده که در دوره صفویه مرکز حکمرانی چهارمحالی‌ها بوده که به وسیله کلانتران روستاها و مناطق تحت سیطره خود را کنترل می‌کردند و پس از انتصاب حسین قلی‌خان به عنوان ایلخان بختیاری، در اواسط حکومت ناصرالدین شاه، حکمرانان این منطقه از حاکمیت بر چالشتر خلع و تنها به زمین داران بزرگ تبدیل شدند.

از تاریخ حک شده بر روی سر ستون های این بنا استنباط می شود که بنا تقریبا در تاریخ 1323 ه.ق به اتمام رسیده است. این قلعه شامل قسمت های سر درب، هشتی،اندرونی،بیرونی،حمام واصطبل و دیگر قسمتها می باشد. این بنا در دو قسمت ساخته شده که وسعت ان تقریبا 12000 متر مربع می باشد که به شکل و هنر ایرانی در دوران فاجاری ساخته شده است. بنای شمالی تا دهه هفتاد ه.ش مورد استفاده قرار می گرفته درصورتی که بنای جنوبی حدودا نود درصد تخریب شده بود که با همت مهندسان و مرمت گران این بنا برپا شده است. 

قلعه عیانی و خان‌نشین این مجموعه تاریخی دارای 38 ستون سنگی با سر در و ایوان است.

این قلعه شامل نقوش افسانه‌ای و اسطوره‌ای، زندگی روزمره، گل و گیاه، گل و گلدان، گل و مرغ، نقوش پیچش گیاهی و نقوش فرشته است.

این نقوش به صورت ماهرانه و زیبا خلق شده و در برخی موارد به صورت برجسته حجاری شده است. در این مجموعه قلعه، اندرونی با یک دالان به ‌قسمت خان‌نشین ارتباط داشته و ایوان آن دارای10 ‪ ستون سنگی است.

اتاق‌های این مجموعه قلعه نیز با نقوشی به سبک نقاشی لندنی که تلفیقی از هنر نقاشی ایرانی و غربی است، مزین است که این سبک نقاشی در دوره قاجار به اوج خود می‌رسد شامل نقوش گل و گلدان، افسانه لیلی ومجنون و نقوش اسلامی شامل یوسف و زلیخا به همراه خط نوشته‌ای از آیات قرآن است.

حمام قلعه تاریخی چالشتر نیز مزین به کاشی‌ آبی فیروزه‌ای و سفید سربی بوده است. سقف اندرونی این قلعه به صورت قاب‌هایی از چوب گردو است و درها و پنجره‌های اتاق‌های این مجموعه ‌نیز از جنس چوب گردو به صورت گره چینی شده می‌باشد.

اندرونی آن به نام قلعه ستوده معروف است. قلعه دارای سر در با هشت ستون سنگی حجاری شده با نقوش شاخه انگوری و هندسی است در دو طرف چوبی آن نگهبانان سنگی برجسته قرار دارند از تزیینات زیبای این بنا ازاره های سنگی سر در با نقوش رنگی است.

طبقه دوم قلعه ستوده دارای پنج اتاق است اتاق پنج دری و اتاق‌های جانبی آن با نقاشی‌های (لندی) کتیبه آیات قرانی صحنه نقاشی یوسف و زلیخا سر بخاری گچ بری قاب و تخته سقف‌ها تزیین شده اند.

دو حوض سنگی بیضوی شکل در حیاط دو قلعه وجود دارد. قلعه ستوده با دالانی به قلعه خدارحم خان مرتبط می‌شود حمام خصوصی این مجموعه از دو طرف دالان ارتباطی به دو ساختمان است. موزه  مردم شناسی - موزه آثار سنگی و موزه کار و زندگی در این مجموعه تاریخی قرار دارند.

علی اکبر دهخدا در هنگام جنگ جهانی اول که به استان چهارمحال گریخته بود. از کتابخانه چالشتر استفاده کرد و تألیف امثال و حکم و لغتنامه خود را با استفاده از منابع موجود در قلعه چالشتر آغاز نمود.