شهر باستانی یئری
محوطه تاریخی یئری مربوط به دوران پارینه سنگی میانه و عصر آهن است. این شهر مملو از آثار و نمادهای باستانی است. فضاهای تاریخی از جمله قلعه سنگی، دیواره‌های خشکه چین، معبد، گورهای عظیم سنگی، غار، دروازه و محوطه قوشاتپه مربوط به چند هزار سال پیش از میلاد، این منطقه را دیدنی کرده است.
شهر باستانی یئری در ۶۵ کیلومتری اردبیل، ۳۱ کیلومتری شرق مشگین شهر و مجاورت رود قره سو قرار دارد. مساحت این منطقه تقریبا ۴۰۰ هکتار است. این شهر از سه قسمت دژ نظامی، معبد و قوشاتپه تشکیل شده است. قدمت دژ و معبد تقریبا به 1500 سال قبل از میلاد و قوشاتپه به ۷ هزار سال قبل از میلاد می‌رسد. طی کاوش‌ها و حفاری‌های صورت گرفته در این منطقه، آثاری ار چند دوره تاریخی مس - سنگی، عصر آهن یک و دو کشف شد.
برای اولین بار حدود ده سال پیش از انقلاب ایران، چارلز برنی باستان‌شناس آلمانی در این محوطه، عملیات کاوش را شروع کرد. در کاوش‌های اولیه گورهایی متعلق به عصر آهن و تعدادی سفال کشف شد. در حفاری‌های بعدی، بقایایی از سفال، مفرغ و نقوش انسانی دیده شد که به زعم باستان‌شناسان، آنها نذورات معبد بودند. یکی از دو معبد این شهر در زیر دیوار دفاعی قلعه قرار داشت. بر اساس نتایج باستان‌شناسان در دوره اورارتویی ساکنان شهر یئری به روی معبد خود قلعه‌ای ساخته بودند. آنها یا اختیاری و یا از سر جبر از دین خود روی گردانده و خدای اورارتویی را پذیرفته بودند. در حفاری‌های بعدی معلوم شد که در دوره اورارتوییان، قلعه به آتش کشیده شده است. این را از وجود خاکستر در لایه‌های خاک قلعه می‌توان فهمید. در فصل بعدی حفاری یک لایه در زیر محوطه داخلی قلعه کشف شد که به شهری متروک و قدیمی‌تر تعلق داشت. در اینجا سفال‌های قهوه‌ای رنگ مایل به بنفش و سفال‌های داغدار و سیاه‌رنگ که به پیش از عصر آهن متعلق بودند کشف شد. با این کاوش‌ها، زندگی بشر از ۷۰۰۰ سال پیش تا دوره اورارتوییان در شهر یئری به صورت متوالی مشخص شد.
طی کاوش‌های صورت گرفته در نیایشگاه اصلی منطقه شهر یئری، بیش از ۳۰۰ سنگ ایستاده با طرح‌های انسانی (بدون دهان)، دست و شمشیر که ارتفاع آنها از ۳۵ تا ۲۵۰ سانتیمتر هستند کشف شد. این‌ها نگهبانان ساکت و دست به سینه این شهر هستند که سال‌های اخیر به سختی در برابر باد و باران و آسیب‌های انسانی مقاومت می‌کنند و اگر برای محافظت از آنها اقدامی صورت نگیرد همنشین خاک سبلان خواهند شد.
با توجه به نبود سفال در کنار این سنگ افراشته‌ها نمی‌توان نظر دقیقی در مورد قدمت آنها داد، اما باستان‌شناسان میانه هزاره دوم و میانه هزاره اول را بهترین دوره برای آنها دانسته‌اند. در قسمت غربی محل تجمع سنگ‌ها غاری وجود دارد که ساکنان محلی به آن «قاراکوهبل» می‌گویند. روبروی این غار چند تخته سنگ بر روی هم گذاشته شده است.
منطقه باستانی یئری وسیع‌ترین منطقه تاریخی استان اردبیل است که به شماره ۶۱۶۲ به ثبت آثار ملی رسید.
لینک کوتاه:
http://dlho.ir/n2761 کپی کردن
مهناز قاضیگردآوری و تنظیم: تحریریه دالاهو
لطفا در نشر دانسته‌های خود کوشا باشید.
برداشت و استفاده غیرتجاری از مطالب این وب‌سایت، حتی بدون ذکر منبع آزاد است.