درخت انجیلی، یادگار زمین از عصر یخبندان

تورهای داخلی

نجات یافته‌ای از عصر یخبندان

درخت انجیلی، یکی از عناصر‌ کم‌نظیر گیاهی باقی مانده از دوران سوم زمین شناسی یعنی از حدود 65 میلیون سال پیش تاکنون است. در دوران عظیم عصر یخبندان گونه‌های مختلفی از عناصر رویشی منقرض شدند؛ در این دوران یخ‌ها به بخش‌هایی از جنگل‌های شمال ایران (اراضی جلگه‌ای سواحل دریای خزر تا ارسباران) نرسید؛ به این جنگل‌‌های نجات‌یافته، جنگل‌های حوزه هیرکانی می‌گویند که در سال 2019 به عنوان میراث جهانی به ثبت یونسکو نیز رسید. در این حوزه گونه‌های رویشی مختلفی وجود دارد که درخت انجیلی یکی از آنهاست.

تاریخچه نام علمی درخت انجیلی

درخت انجیلی (انجیلو، آسوندار، انجول، تویی، تفی، زوند) با نام علمی Parrotia persica شناخته می‌شود. در سال ۱۸۱۱ زیست شناس و گیاه شناس آلمانی به نام  friedrich parrot درحالی که برای یک کار تحقیقاتی به منطقه قفقاز سفر کرده بود در دامنه کوه آرارات با درختی روبرو شد که تا آن موقع هیچ گیاه شناسی  آنرا معرفی نکرده بود. بنابراین او این درخت را با نام علمی خودش  به نام parrotia persica معرفی کرد. در زبان انگلیسی parrotia به معنی طوطی است؛ در دو طرف میوه درخت انجیلی دو زائده منقار مانند شبیه نوک طوطی وجود دارد که می‌توان گفت شاید یکی از عوامل انتخاب این نامگذاری باشد. نام‌های علمی در سراسر دنیا یکسان هستند و راهی برای تشخیص و تفکیک گونه‌های مختلف هستند. اما  علاوه بر این نام علمی این درخت در جاهای مختلف به نام‌های متفاوتی شناخته می‌شود. مثلا در زبان انگلیسی به دلیل سختی چوبش به درخت آهن Iron wood شهرت دارد. در زبان ترکی آن را دمیر آغاجی می‌نامند و نام تالشی‌اش «آسوندار» است. 

ویژگی‌های ظاهری درخت انجیلی چیست؟

•  سختی چوب

درخت انجیلی، چوبی بسیار سنگین و سخت دارد و گاهی به آن، درخت آهن( Iron wood) نیز می‌گویند. همین ویژگی باعث مقاوت بالای درخت در مقابل عوامل مختلف شده.

• تنه و شاخه‌های مواج

شاخه‌های این درخت در هنگام رشد به صورت عجیبی به هم جوش می‌خورند و به صورت شبکه‌ای تو در تو دیده می‌شوند؛ به طوری که تفکیک آنها از تنه کار دشواری است. همین موضوع باعث می‌شود که ظاهر درخت انجیلی پر از اشکال عجیب و منحصر به فرد باشد.

• لکه‌های سفید تنه درخت

تنه این درخت شما را یاد فرد سیاه پوستی که بیماری پوستی برص دارد می‌اندازد. در سرتاسر تنه کرم- قهوه‌ای این درخت لکه‌های سفید رنگ متمایزکننده‌ای وجود دارد. 

• رشد درخت

رشد درخت انجیلی خیلی کند است. تقریبا سالی نیم متر به ارتفاع آن اضافه شود. نهایت رشد ارتفاع درخت انجیلی نیز تا 30 متر است.

• برگ درخت انجیلی

برگ‌های درخت انجیلی بیضوی است و لبه‌های مواجی دارد.

• خزان رنگارنگ

برگ‌های درخت انجیلی در فصل بهار و تابستان به رنگ سبز روشن است و در پاییز طیف خوشرنگی از زرد، نارنجی و قرمز را نمایش می‌دهد. همین ویژگی باعث شده که درخت انجیلی در بین درختان خزان کننده مانند عروسی زیبا دلربایی کند. در پاییز شما در یک درخت انجیلی می‌توانید هم زمان چند رنگ سبز، زرد، نارنجی و قرمز را تماشا کنید.

• گل و میوه درخت انجیلی

گل‌های درخت انجیلی به صورت کپه‌ای و رنگ آن سبز متمایل به ارغوانی است که تبدیل به میوه کپسولی چوبی می‌شود.

چرا درخت انجیلی خاص است؟

درخت انجیلی از فصل بهار تا فصل پاییز با رنگ‌ برگ‌های متفاوتش چشم هر بیننده‌ای جذب می‌کند. ترکیب این برگ‌های زیبا با تنه و شاخه‌های عجیب و غریبش باعث شده که در میان سایر درختان ظاهر منحصر به فردی داشته باشد. این درخت در مقابل عوامل مختلف محیطی مثل آفت‌ها، خشکسالی و... بسیار مقاوم است. از این رو یک گزینه مناسب برای زیبایی‌های شهری و باغ‌ها است. این درخت زیبا را در تورهای شمال ایران مانند تور جنگل نقله بر رودبار، جنگل الیمستان، جنگل‌های گلستان و... می‌توانید ببینید.