لاهیجان، شهر چای و کلوچه

لاهیجان از شمال به دریای خزر، از جنوب به جنگل های سیاهکل، از شرق به لنگرود و رودسر و از غرب به آستانه اشرفیه و رشت می رسد.

شهر با قدمتی 800 ساله مجموعه ای بیاد ماندنی از زیبایی طبیعی و تاریخی را در اختیار مسافرش می گذارد.

در مورد نام این شهر آرای متفاوتی وجود دارد، گروهی بنیانگذار شهر را لاهیج بن سام بن نوح می دانند، اما نظر نزدیک تر به واقعیت اشاره نام شهر به صنعت ابریشم است به این معنا که لاه در زبان محلی به معنی ابریشم و جان(گان) پسوند مکان است.

شهر از دو بخش عمده مرکزی و رودبنه تشکیل شده است. در رودبنه باغهای بزرگ مرکبات، چایکاری جالیزهای هندوانه و مزارع کرم ابریشم و شالیزار قرار دارد.

مسطح ترین بخش شهر، جلگه مشرف به دریاست که هرچه از آن فاصله می گیریم مناطق مرتفع تر می شوند، رودخانه پرده سر از بخشی از شهر عبور می کند.

معرفی دیدنی های شهر از جهاتی کاری است بیهوده چرا که صرف قرار گرفتن در فضای شهر، استشمام عطر بهار نارنج، دیدن تپه های سبز پوشیده از بوته های چای مهمترین دستاورد سفر به این شهر است.

اما برای مسافری که مایل است برنامه ای مشخص داشته باشد معرفی مختصر مهمترین مناطق دیدنی شهر می تواند کمک کننده باشد.

بام سبز لاهیجان:
معروفترین نقطه شهر است که از فراز آن می توان دریاچه مصنوعی شهر که مردم آن را استخر لاهیجان می نامند را دید. دریاچه لاهیجان، که پیش از این استخری به منظور ذخیره آب برای آبیاری مزارع بوده است، امروز با وسعتی حدود 15000 مترمربع و جزیره کوچک و عمارت معروفش تبدیل به شناخته شده ترین نقطه توریستی شهر شده است.

تله کابین احرار با عبور از مسیر تپه های چایکاری و شهر با ظرفیت 1000 نفر و با حداکثر 110 متر ارتفاع از سطح دریا، منظره ای رو به دریاچه، بام های سفالین قرمز و سبزینه های چای شهر دارد.
گفته می شود دریاچه را با الگوگیری از دریاچه ژنو ساخته اند.

حمام گلشن:
حمامی قجری مربوط به عصر فتحعلی شاه است که امروز بخشی از آن با توسعه خیابان های اطراف از بین رفته است. حمام روبروی مسجد جامع و مسجد چهار پادشاهان قرار دارد.

از دیگر دیدنی های شهر می توان به بقعه شمس الدین واقع در میدان شهدا، خانه محمد، پل خشتی لاهیجان، مسجد اکبریه در محله گالبند اشاره کرد.

شیطان کوه:
در قسمت شرقی شهر شیطان کوه یا شاه نشین کوه سابق، کوهی سنگی پوشیده از درختان همیشه سبز و بوته های چای قرار دارد. دید اصلی ان دریاچه مصنوعی است. بر بالای شیطان کوه چایخانه، رستوران و چرخ ها ی فروش تنقلات وجود دارد. از بالای کوه آبشاری مصنوعی به پایین سرازیر است که آب آن از استخر تامین می شود.

بقعه شیخ زاهد گیلانی:
در روستای شیخان ور یا شیخانه که امروز تقریبا بخشی از شهر لاهیجان است، در 4 کیلومتری شرقی شهر در میان مزارع سبز چای آرامگاه تاج الدین ابراهیم، ملقب به شیخ زاهد، از عرفا و دراویش بزرگ ایران و استاد شیخ صفی الدین اردبیلی قرار دارد.

جسد شیخ زاهد، 180 سال پس از مرگش به واسطه خوابی که سلطان حیدر صفوی می بیند به گیلان منتقل و در بقعه فعلی به خاک سپرده می شود.

گنبد بنا، گنبدی هرمی شکل و 8 ترک است و شیب تند آن برای عبور باران پیش بینی شده است، و منظره این گنبد آبی رنگ در میان انبوه برگ های سبز بینظیر است.

مقبره کاشف السلطنه و موزه چای ایران:
این مقبره که در ابتدا بنا به وصیت خود کاشف السلطنه آرامگاهی ساده و بدون سقف از سنگ مر مر سیاه و در میان بوته های چای بوده بعدها به پاس تجلیل از پدر چای ایران، با اختصاص دادن 2% از فروش چای به شکلی بنایی چهارگوش ساخته شد و یکی از بخش های اصلی موزه چای ایران به شمار می رود.

شاهزاده محمد میرزا که بعدها با لقب کاشف السلطنه شناخته شد، در تربت حیدریه به دنیا آمد و برای تحصیلات به فرانسه رفت.

در زمان ناصر الدین شاه وزیر امور خارجه شد و بعد با سمت کنسول ایران به هند رفت. در آنجا صنعت چایکاری را فرا گرفت و در بازگشت به ایران، گیلان را برای کشت چای محلی مناسب تشخیص داد.

به همین علت لقب کاشف السلطنه و امتیاز کشت چای در تمامی نواحی ایران را از مظفرالدین شاه دریافت کرد.

در آخرین سفری که به چین و ژاپن برای کسب اطلاعات بیشتر در مورد صنعت چای داشت، در راه بازگشت در منطقه کتل ملوب بوشهر دچار تصادف شد.

جسد وی را به گیلان آوردند و بعنوان پدر چای در بزرگترین چایکاری های کشور به خاک سپردند. موزه چای در دو طبقه سیر صنعت چای و ابزار آن، همچنین مدارک مربوط به فعالیت های کاشف السطنه را در معرض بازدید قرار می دهد.

موزه چای و آرامگاه در خیابان کاشف بعد از سه راه کشاورزی قرار دارد.

مسجد چهار پادشاهان:
آرامگاه 4 نفر از شاهان سادات کیایی است، این مسجد در ابتدای خیابان کاشف واقع و مربوط به قرن 7 هجری قمری است.

در خارج از شهر، در مسیر چمخاله به کیاشهر نیز می توانید از تالاب امیر کلایه دیدن کنید.

این تالاب که در 30 کیلومتری شمال لاهیجان واقع شده است، با 500 کیلومتر فاصله از دریا تالابی با آب شیرین و محل زندگی انواع مرغان آبزی است. متاسفانه طی سال های اخیر به دلیل شکار بی رویه نسل گراز در این مطقه از بین رفته است.
از روستای حسن بکنده در حالیکه در طول مسیر را شالیزار ها و بوته های تمشک فراگرفته به تالابی می رسیم که از نظر تنوع زیستی با تالاب انزلی قابل مقایسه است و بر سطح آن نیلوفرهای زیبا دیده می شوند.

بهترین زمان سفر به لاهیجان فصل بهار و اوایل تابستان است، زمانی که بهار نارنج ها شکوفه کرده باشند و هوا ملایم است.

منبع:میراث فرهنگی