تور شب یلدا
شب یلدا چیست؟
شب یلدا به عنوان بلندترین شب سال به فاصله زمانی بین غروب آفتاب ۳۰ آذر تا طلوع آفتاب اول دی گفته میشود. قدمت این شب که از مهمترین جشنهای ایرانی است و تاریخی طولانی دارد به سالها پیش از میلاد مسیح باز میگردد. در این شب ایرانیان از گذشته تا امروز دور یکدیگر جمع میشوند و به شبنشینی میپردازند تا رفتن تاریکی یا نماینده اهریمن که در این شب بیشتر میپاید را جشن بگیرند.
تاریخچه شب یلدا
شب یلدا قدمتی بسیار طولانی دارد و با استناد به ظروف سفالی به دست آمده از دوران پیش از تاریخ بسیاری قدمت آن را به ۷۰۰۰ سال پیش مرتبط میدانند. با این وجود قدمت آنچه که امروزه به عنوان شب یلدا رسمیت دارد به حدود ۵۰۰ سال قبل از میلاد باز میگردد. یلدا در تقویم ایرانیان باستان از سال ۵۰۲ پیش از میلاد در زمان داریوش یکم به تقویم رسمی ایرانیان باستان راه یافت و از آن زمان تا به امروز همچنان جایگاه خود را حفظ کرده است.
شب یلدا را مسافران تور داخلی شاید با نامهایی همچون خورشید شکستناپذیر، شب چله، میلاد مهر و... نیز بشناسند. اینکه چرا این شب از اهمیت برخوردار است به دوران نیاکان ایرانیان باز میگردد. مردم ایران در گذشتههای دور به دامداری و کشاورزی اشتغال داشتند و زندگی آنها بر اساس طبیعت تنظیم میشد. تغییر فصل و کوتاهی و بلندی شب و روز تأثیر بسیاری بر زندگی آنها میگذاشت و به همین دلیل از اهمیت بسیاری برای آنها برخوردار بود. بر اساس تأثیرات طبیعت پیشینیان اهمیت بسیاری به نور، گرما و بلندی روزها میدادند و آن را نیک و پسندیده میدانستند و به زمستان، سرما و شبهای بلند چندان علاقهای نداشتند و از تاریکی به عنوان نماد اهریمن یاد میکردند. همین مسئله باعث میشد زمانی که طولانیترین شب سال فرا میرسد آنها آتش بیفروزند تا تاریکی و عاملان اهریمن و شیطان نابود شوند و شادی میکردند؛ زیرا فردای آن شب، روز طولانیتر میشد و بر تاریکی پیروز میگشت.
ارتباط شب یلدا با آیین مهرپرستی
آیین مهرپرستی یا میترائیسم یکی از آیینهایی است که پیش از دین زرتشتی رواج داشت و مردم در آن به پرستش میترا (مهر) میپرداختند.
میترا ایزدبانوی هندوایرانی به شمار میرود که او را نماینده عشق و محبت و از طرفی واسطه بستن پیمانها میدانند. میترا همچنین نماینده راستگویی و داور میان جنگاوران است و دروغگویان و عهدشکنان را مجازات میکند. نماد این ایزد حلقه است و بسیاری حلقه ازدواج را به این ایزدبانو مرتبط میدانند.
در آیین مهر آخرین شب پاییز به عنوان شب تولد خورشید به شمار میرود. مردم مهرپرست اعتقاد دارند که در این شب ایزد مهر از غاری در کوههای البرز بیرون میآید و خورشید نورانی را به همراه خود میآورد. در واقع شب چله شب تولد خورشید است و بر اساس نقل «دکتر مهرداد بهار» تولد مهر یا میترا نیست.
پس از اینکه ایرانیان به آیین زرتشت گرویدند آداب آیین مهر به بخشی از آیین زرتشت تبدیل شد و روز اول دی همچنان برای زرتشتیان از اهمیت برخوردار بود. زرتشتیان این روز را «خورروز» یا همان «روز خورشید» مینامیدند و جشنی در آن برگزار میکردند که «نودروز» و گاهی خرم روز نام داشت.
شب یلدا و کریسمس
نکته جالب دیگر برای مسافران تور شب یلدا ارتباط این شب با کریسمس است. آیین مهرپرستی عامل ورود شب یلدا به اروپا بود به طوری که پس از اشاعه این آیین در اروپا مراسم شب چله به مناسبت روز زایش مهر و نور برگزار میشد. این آیین حتی پس از رواج مسیحیت همچنان در زندگی مردم و در بین رومیان اهمیت خود را حفظ کرد تا امپراتور رم «کنستانتین اول» تغییراتی ایجاد کرد. علاقه این امپراتور به مسیحیت باعث شد تا در سال ۳۱۳ این دین در رم آزاد شود و او میلاد میترا را به میلاد مسیح تغییر دهد. استدلال این امپراتور در این بود که مسیحیان در مورد تاریخ تولد عیسی ابهام دارند و ازآنجاییکه عیسی مظهر نور است تولد خورشید میتواند همان تولد مسیح باشد و تولد عیسی را روز ۲۲ دسامبر تعیین کرد. این روز بعدها به دلیل اختلافات در محاسبات کبیسهگیری به ۲۵ دسامبر تغییر یافت. پیش از این اتفاق تولد مسیح در روز ششم یا هفتم ژانویه برگزار میشود که همچنان بسیاری از مسیحیان ارمنی و کلیسای ارتودکس شرقی این روزها را برای تولد میلاد مسیح در نظر میگیرند.
در رابطه با وجود آثار میترائیسم در مراسم کریسمس میتوان به کلاه روحانیان مسیحی اشاره کرد که به کلاه موبدان آیین مهر شباهت دارد. همچنین درخت کاج و ستاره روی آن میراث آیین مهر است؛ زیرا در حجاریهای بهجامانده از آیین مهر، درخت کاج یا سرو در کنار مهر و آناهیتا قرار دارند که در نقوش تزیینی ایرانی به شکل بتهجقه ترسیم شدهاند.
خوراکیهای مهم شب یلدا
یکی از بخشهای مهم شب یلدا که مسافران تور داخلی میتوانند طعم و مزه آن را در هنگام سفر خود به شکل متفاوتی بچشند خوراکیهای مهم شب یلدا است.
در شب یلدا خوراکیهای متنوعی خورده میشوند. یکی از مهمترین خوراکیهای شب یلدا ترکیبی از خشکبار و آجیل است. در کنار آجیل، انواع و اقسام میوهها در سفره یلدا که آن را در گذشته « میَزد» مینامیدند قرار میگیرد. هندوانه یکی از این میوهها است که بدون خوردن آن یلدا کامل نمیشود. بسیاری از مردم اعتقاد دارند خوردن میوهای که نماد تابستان است، باعث میشود سرما بر آنها اثری نگذارد و به همین دلیل هندوانه را در این شب مصرف میکنند. انار از دیگر میوههای ثابت شب یلدا است که نماد زایش و شادی به شمار میرود. کدوحلوایی از دیگر میوههای این فصل است که در برخی از خانوادهها در سفره یلدا قرار میگیرد و با رنگ نارنجی جذاب خود گرمای خاصی به این سفره میدهد. پختن چغندر یا لبو نیز در برخی از خانوادهها بسیار رایج است و به رنگینتر شدن این سفره کمک میکند. از خرمالو، ازگیل، سیب و پرتقال نیز باید نام برد که در این شب طولانی در سفره یلدا حضور دارند و باعث هرچه خوشمزهتر شدن این سفره رنگارنگ میشوند.
شام شب یلدا نیز از دیگر جاذبههای این سفره است که برای مسافران تور داخلی که به شهرهای دیگر سفر میکنند میتواند رنگ و بوی دیگری داشته باشد. در این شب مردم به طور معمول غذاهایی همچون انار پلو، کلمپلو شیرازی، سبزیپلو با ماهی و بسیاری غذاهای متفاوت دیگر را میپزند تا لذت این شب تمام و کمال شود.
آیینهای شب یلدا
شاید بسیاری از مسافران تور شب یلدا عکسهای بسیاری را دیده باشند که در آنها ایرانیان قدیم به دور کرسی نشستهاند و در حال مصرف تنقلات هستند. دور همنشینی یکی از آیینهای مهم این شب است که اساس و پایه شب یلدا محسوب میشود و بدون آن شب یلدا معنا ندارد. در کنار دور همنشینی آیینهای دیگری نیز وجود دارند که بسیاری از مسافران تور داخلی شب یلدا با آنها آشنا هستند. برخی از این آیینها به شرح زیرند:
تفأل زدن
یکی از آیینهای شب یلدا که بسیاری از مسافران تور داخلی با آن خاطره دارند تفأل زدن به دیوان حافظ است. در این شب بزرگان فامیل به دیوان حافظ تفأل میزنند تا حافظ در مورد نیت آنها حرف و سخنی گوید. به طور معمول پیش از تفأل فردی که فال میگیرد با جمله «ای حافظ شیرازی، تو کاشف هر رازی، من طالب یک فالم، بر من نظر اندازی…» دیوان حافظ را باز میکند.
شاهنامهخوانی
یکی دیگر از آیینهای شب یلدا که بسیاری از مسافران تور شب یلدا در جمع گرم خانواده خود آن را تجربه کردهاند شاهنامهخوانی است. این رسم در گذشته به شیوه نقالی انجام میشد که متاسفانه امروزه در حال نابودی است.
روشن کردن آتش
از آنجایی که در گذشته روشن کردن آتش نماد روشنی و گرمابخشی خورشید بوده در برخی اقوام در شب یلدا برای رفع نحسی اهریمن و تاریکی، آتش روشن کنند.
بردن شب چلهای برای تازه عروس
یکی دیگر از رسوم شب یلدا دادن هدایایی به عنوان شب چلهای برای تازه عروس و داماد است. فلسفه این رسم در این بوده که در گذشته دو نامزد فقط در موقعیتهای خاص میتوانستند یکدیگر را ببینند و به بهانه شب یلدا و هدیه دادن این دیدار میسر میشد. از جمله هدایایی که در شب چلهای قرار میدادند شیرینیهای متنوع، کلهقند، یک قواره پارچه، لباس زمستانی برای عروس، کفش، طلا و خوراکیهای مختلف بودند که با توجه به محل زندگی افراد تغییراتی در این هدایا دیده میشد.
بازیهای شب یلدا
بسیاری از مسافران تور شب یلدا شاید تجربه بازیهای مختلفی را در این شب داشته باشند. برخی از بازیهایی که امروزه در شب یلدا بازی میشوند از بازیهای قدیمی هستند که در طول زمان نسلهای مختلفی آنها را اجرا میکردند. از جمله این بازیها میتوان به گلیاپوچ، دوز، پرتقال را بده، جوراب بازی و «شاه، دزد و وزیر» اشاره کرد که نسلهای قدیمیتر با آنها بسیار خاطره دارند. بازیهای جدیدتری همچون اسم و فامیل، چشمک و پانتومیم نیز در شب یلدا میتوانند بسیار سرگرمکننده باشند و این شب طولانی را با سرعت بیشتری پیش ببرند.
شب یلدا کجا بریم؟
امروزه شب یلدا به شکلهای متفاوتتری برگزار میشود و شرکت در تور یلدا یکی از جاذبههای یلدا در میان بسیاری از افراد است. شب یلدا هم در کنار خانواده میتواند یک شب بینظیر باشد و هم در هنگام شرکت در تور شب یلدا و در کنار افراد غریبی که میتوانند تبدیل به دوستانی آشنا شوند. تور داخلی شب یلدا توسط آژانس گردشگری دالاهو به مقاصد مختلفی برگزار میشود تا این شب را برای افراد خاطرهانگیز سازد. اگر میخواهید شب یلدا را به شکل دیگری ببینید و تجربههای جدیدی را برای خود رقم بزنید میتوانید در انواع تور شب یلدا که در ادامه به آنها اشاره میشود شرکت کنید:
تور شوتاریکو تا گردنه عشاق
یلدا با سرمای زمستان شناخته میشود؛ اما اگر میخواهید یلدا را در آبوهوای معتدل و مطلوبی تجربه کنید تور داخلی شوتاریکو تا گردنه عشاق میتواند انتخاب جذابی باشد. این سفر مسافران تور یلدا را به دل هرمزگان و زیباییهای مبهوتکننده آن میبرد. در این سفر مسافران از تنگه «شوتاریکو» که در میان کوههایی با ظاهری عجیب قرار گرفته به گردنه عشاق میروند که محل تلاقی صخرههای عظیم و بلند با دریا است و عظمت گستره دریا را به نگاه مشتاق مسافران تور داخلی میدهد.
این سفر به هنگام یلدا برگزار میشود و به مسافران تور داخلی اجازه میدهد علاوه بر دیدن جاذبههای شوتاریکو و گردنه عشاق، یلدا را در میان گرمای مطلوب هرمزگان و در دل مردم این منطقه تجربه کنند و خاطرههایی زیبا برای خود بسازند.
تور شهر سوخته تا هامون
شب یلدا با تور یلدا شهر سوخته تا هامون شب دیگری خواهد بود. در این تور داخلی مسافران میتوانند به دیدن مجموعه ثبت جهانی «باغ اکبریه» و «آسبادهای خوانشرف» بروند، زیبایی تمدن باستانی شهر سوخته را زیر پا بگذارند و در نهایت در «دیهوک» شب یلدا را به شکل دیگری در این تور داخلی تجربه کنند.
تور جزیره هرمز
جزیره هرمز با ساحل خاک سرخ، کوه رنگها و دره رنگینکمان یکی از زیباترین جزیرههای ایران است که باید سفر به آن را تجربه کرد و چه زمانی بهتر از یلدا است. تور شب یلدا جزیره هرمز یکی از بهترین تورهای داخلی است که به مسافران اجازه میدهد تجربه سفر به هرمز را در بهترین شرایط آبوهوایی تجربه کنند. در هرمز و در هوای مطلوب آن میتوان به دیدن ساحل خاک سرخ، دره نمک طلایی، غار نمکی، قلعه پرتغالیها و دره مجسمهها رفت و بار دیگر به زیبایی نقاشیهای خدا آفرین گفت. تجربه شب یلدا در کنار مردم هرمز و بودن در دل مراسمی که با مردم محلی این منطقه گره خورده از جمله خاطراتی است که هیچگاه از یاد نخواهد رفت.
تور خوزستان
چه چیز میتواند زیباتر از این باشد که مراسم باستانی یلدا در دل منطقهای تجربه شود که به شهر باستانی شوش، سازههای آبی شوشتر، مجموعه باستانی هفتتپه و معبد چغازنبیل خود شهره است. تجربه تور یلدا در کنار دیدن آثاری که همه آنها رنگ و بوی قدمت میدهند بهترین تجربهای است که میتوان در جنوب کشور برای خود رقم زد. یلدا در کنار مردم خونگرم جنوب گرمایی به تن مسافران داخلی تزریق میکند که تا بهار از تنشان بیرون نخواهد رفت.
تور کرمان و کلوت
اگر به تجربه یلدا در دل سرزمین کلوتها علاقه دارید تور شب یلدا کرمان و کلوت از بهترین انتخابها است. در این سفر مسافران تور داخلی به دیدن جاذبههای کرمان همچون حمام گنجعلی خان، باغ فتحآباد، مجموعه شاه نعمتالله و در نهایت کویر لوت و زیباییهای آن خواهند رفت و یلدا را در این منطقه جشن خواهند گرفت.
تور خواف تا نشتیفان
تور داخلی خواف تا نشتیفان سفر به دل خراسان باستان است و در زمان یلدا سفر به دل آیین مردم خراسان و رقص و موسیقی آنها در هنگام یلدا. در این تور شب یلدا مسافران تور داخلی به دیدن جاذبههای این منطقه همچون آسبادهای نشتیفان، روستای سنگان، مدرسه غیاثیه خرگرد و بسیاری جاهای دیدنی دیگر خواهند رفت و یلدا را در میان سازوآواز همراه با رقص چوب در میان مردم خراسان تجربه خواهد کرد.
شب یلدا با دالاهو
یلدا شبی است که اگرچه به اندازه یک دقیقه طولانیتر از شبهای دیگر است؛ اما تجربه آن در دل شهرهای دیگر میتواند خاطرهای به درازنای طول عمر برای مسافران تور داخلی بسازد. تجربه یلدا در شهرهای دیگر باعث میشود رنگ و بوی جدیدی به سفر افراد اضافه شود و مسافران تور شب یلدا بتوانند با رسمورسوم مردم شهرهای دیگر در این شب باستانی آشنا شوند و تجربههای غنیتری برای خود رقم بزنند.
اگر علاقهمند به تور یلدا هستید آژانس دالاهو تورهای مختلفی را تدارک دیده تا مسافران این شب سرد را در گرمای مطلوب نقاطی از کشور تجربه کنند که در این زمان از سال آبوهوای دیگری دارند.
در حال حاضر تور شب یلدا نداریم اما اگر مشخصات تماست رو ثبت کنی، قول میدیم وقتی سفر جدید برنامهریزی کردیم، قبل از همه بهت خبر بدیم.
سلام
با در تورهای ویژه شب یلدا ثبت نام کنید میتوانید از برنامههای ویژه دراین تورها مانند موسیقی و شب نشینی سنتی استفاده کنید. برای اطلاع از مراسم شب یلدا در سال های گذشته در تورهای دالاهو مطلب زیر را در وبلاگ دالاهو بخوانید.
https://dalahoo.com/news.cfm?id=4256
با تشکر از پیام شما