گنبدهای نمکی جاشک
گنبد نمکی جاشک (دشتی) یا کوه نمک ناحیهای وسیع و مرتفع از شمال غرب کوه جاشک منتهیالیه جنوبی رشته کوه زاگرس، حدفاصل شهرستان دیر و دشتی در استان بوشهر، یکی از بزرگترین و فعالترین و زیباترین گنبدهای نمکی ایران و خاورمیانه و از جاذبههای طبیعی استان بوشهر است.
موقعیت خاص گنبد نمکی جاشک (یا دشتی) که باعث شوری آب رودخانه مند گشتهاست شاید تنها عامل زیانرسان به منطقه باشد زیرا رودخانه تا قبل از روستای باغان، شیرین و قابل شرب و استفاده کشاورزی میباشد. اما پس از عبور از کنار گنبد و دور زدن آن آب رودخانه با درصد زیادی شوری همراه میشود که نشان از فعالیت زیاد گنبد و روان بودن آب آن تا بستر رودخانه مند میباشد ودر فصل پر بارش آب رودخانه سطح دشتهای چغاپور و دشتی را فرا گرفته و به علت تبخیر زیاد نمک بر روی سطح خاک باقی مانده و باعث شوری زمینهای منطقه میگردد.
گنبدهای نمکی در سطح وسیعی از ارتفاعات زاگرس وایران مرکزی رخنمون شدهاست بطوریکه قریب به ۱۱۴ گنبد نمکی در نواحی جنوب ایران بویژه در استانهای هرمزگان و بوشهر دیده میشود.
پدیدههای زیبای گنبد نمکی جاشک یا دشتی عبارتند از:
۱- رنگ سفید نمکهای طعام گنبد به منطقه جلوهای زیبا بخشیدهاست به نحوی که از جاده کنگان – بوشهر به صورت یک کوه برفی زیبائی در بخش شرقی دشت برهنه ظاهر شدهاست.
۲- یخچالهای نمکی از جمله پدیدههای زیبای این گنبد نمکی جاشک یا دشتی به شمار میرود ودر ناحیه شمال غربی گنبد به وضوح دیده میشود این یخچالها که حاصل حرکت ثقلی تودههای نمکی در جهت شیب زمین است در حاشیه کناره گنبد تشکیل میگردد و بدلیل مشابهت آن با یخچالهای یخی بدین نام شهرت یافتهاست.
۳- آبشارهای زیبای نمکی یکی دیگر از ویژگیهای گردشگری این گنبد نمکی است. این آبشارها که مسیر طبیعی جریان آب گنبد بودهاست در فصول کم آبی به واسطه تبخیر کامل آب بلورهای زیبای نمکی ضخیمی درجهت جریان و بویژه در مسیرآبشارها ایجاد شدهاست و منظره تماشائی آبشار نمکی را ایجاد نمودهاست. این پدیده در در اواسط بهار تا تابستان و پائیز دیده میشود.
۴- غارهای نمکی یکی دیگر از جلوههای تماشائی این گنبد نمکی است. این غارها که بر اثر انحلال رسوبات نمکی ایجاد میشوند در جای جای گنبد دیده میشود. در بخشهای داخلی این غارها بلورهای نمک به صورت استالاگمیت و استالاکتیت جلوهای دیدنی به غارها بخشیدهاست.
۵- فرسایش آبی ایجاد شده بر نمکهای گنبد آثار زیبا و تماشائی را بر پهنه گنبد ایجاد نمودهاست. این آثار به صورت فرسایش پنجهای یکی از اثار زیبای ژئو مورفولوژیکی را ایجاد نمودهاست.
۶- تخت دیو یکی از زیباترین پدیدههای زیبای فرسایشی این گنبد نمکی است که به دلیل اختلاف در میزان فرسایش پذیری سنگها به صورت ستونهایی در میان نمکهای گنبد ظاهر شدهاند.
۷- بلورهای نمک و بسیاری کانیهای غیر سیلیکاته نظیر پیریت و فلورین با تنوع رنگ و جلای فلزی و غیر فلزی آنان خیره کننده است. گنبد نمکی میزبان کانیها و بلورهای فراوانی است که در پهنه گنبد گستردهاند.
۸- تنوع رنگ نمکهای صنعتی گنبد شگفتانگیز است. رنگهای متنوع قرمز، قهوهای، سفید، زرد، سیاه و نارنجی نمکها یکی از ویژگی گنبد نمکی جاشک یا دشتی است.
حیات وحش
از نظر حیات وحش جانوری منطقه در حد متوسط می باشد.در گذشته شامل کل وبز، قوچ و میش و آهو بوده که امروزه تنها کل و بز، روباه، شغال وکفتارو پرندگانی نظیر باقرقره، کبک، تیهو، زنبورخورها، پرستوها، بادخورک، گنجشکها و سهره ها می باشد، همچنین تنوع خزندگان در این کوه بالا است.
پوشش گیاهی
به علت وجود آب و هوای خاص و باران کم و ناکافی و نهایتاً نوع خاک نامرغوب، منطقه از نظر پوشش گیاهی غنی نمی باشد و بطور کلی شامل گیاهان درختی و درختچه ای نظیر کنار- بنه- کلخونگ – کهور- بادم کوهی و گز و گونه های بوته ای گرامینه و درمنه – خارشتر- گون – افدرا و گیاهان شور پسند می شود.
لینک کوتاه:
https://dlho.ir/n1568 کپی کردنگردآوری و تنظیم: تحریریه دالاهو
لطفا در نشر دانستههای خود کوشا باشید.
برداشت و استفاده غیرتجاری از مطالب این وبسایت، حتی بدون ذکر منبع آزاد است.