مراسم جذاب گلاب گیری چطور است؟

تورهای داخلی

مراسم گلاب گیری کاشان

در مراسم گلاب گیری کاشان، که یکی از رسومات جذاب و دیدنی ایرانیان است، گلاب را از گل محمدی تهیه می‌کنند. گلاب گیری کاشان زمان، روش و ابزار خاص خودش را دارد. در واقع گلاب از تقطیر گل محمدی به‌دست می‌آید.

فصل گلاب گیری کاشان

مراسم گلاب گیری کاشان را در زمان خاصی از سال انجام می‌دهند. معمولا در بهار، از اواسط اردیبهشت تا اواسط خردادماه می‌توانید به دیدن این مراسم بروید و گلاب‌ تازه برای خود تهیه کنید. تورهای گلاب گیری کاشان از تورهای پرطرفدار در این تاریخ است. 

ابزار گلاب‌گیری کاشان

یکی از جاذبه‌هایی که زمان گلاب گیری کاشان می‌بینید، ابزار سنتی مورد استفاده برای گلاب گیری است. این ابزار شامل: اجاقی از جنس آجر و سیمان یا سنگ و گل، دیگ مسی، تغار مسی به عنوان سرپوش دیگ، پارچ دسته دار از مسی، چهار نی کوچک تو خالی که رابط بین دیگ و پارچ است و حوض آب و دستگاه حرارتی زیر دیگ.

مراحل گلاب گیری کاشان

1. چیدن گل‌های محمدی

2. ریختن گل‌ها داخل دیگ مسی روی اجاق (حداکثر 30 کیلوگرم)

3. ریختن 80 لیتر آب

4. پوشاندن سر دیگ با تغار مسی

5. گذاشتن وزنه سنگینی روی سر دیگ

6. بستن تمام منافذ بین دیگ و تغار با مخلوطی از تفاله گل و آرد نان

7. گذاشتن پارچ مسی در آب حوض به‌طوری که سر پارچ حداقل 20 سانتی متر از آب بیرون باشد. 

8. لوله‌های نی را از یک طرف در دیگ و از طرف دیگر در پارچ قرار می‌دهند. این لوله‌ها با پارچ و دیگ زاویه می‌سازند.

9. در این مرحله اجاق را روشن کرده و عمل گلاب گیری شروع می‌شود. با به جوش آمده آب، بخار آن و گلاب تا زاویه لوله بالا رفته و بخار گلاب به سمت پارچ می‌رود. به دلیل سردی محیط، بخار در پارچ به گلاب تبدیل می‌شود.

جالب است بدانید امروزه به‌جای وزنه سنگین و خمیر، از اهرم و پیچ  مهره و لوله‌های چدنی استفاده می‌کنند.

گلاب گیری کاشان در نقاط مختلف، از جمله قمصر، نیاسر، برزک، کامو، ون، ازوار و جوشقان انجام می‌شود. 

گلاب گیری کاری حساس و دقیق است و ظرافت‌های خاصی در زمان گلاب گیری کاشان انجام  می‌شود. هرچه به این ظرافت‌ها دقت بیشتری شود، کیفیت گلاب بهتر خواهد شد. 

مراسم قبل از گلاب گیری کاشان

چیدن گل محمدی همراه با انجام مراسم مذهبی خاص است. از زمان گذشته تاکنون، افراد هنگام چیدن گل محمدی به محض اینکه نام این گل را می‌شنوند صلوات می‌فرستند. همچنین، مراسم دیگری که از 140 سال پیش انجام می‌شده، نواختن ساز و دهل هنگام بردن گل‌ها به کارگاه‌های گلاب گیری است.

انواع گلاب:

گلاب سنگین (درجه یک): گلابی که 100 میلی‌لیتر آن حداقل 35 میلی‌گرم اسانس داشته باشد و یا حداقل اسانس آن کم‌تر از 25 میلی‌گرم نباشد، درجه 1 است. در واقع، گلابی سنگین است که با ریختن 30 کیلوگرم گل مرغوب، 40 لیتر محلول از آن به‌دست بیاید. نام دیگر آن گلاب 5 منی است. از هر یک کیلو گل محمدی حدودا یک لیتر گلاب بدست می‌آید، می گویند مقدار 500 گرم اولیه گلاب که در در روش سنتی استخراج می‌شود بسیار خوشبو و ناب است. از دیگر ویژگی‌های اصلی تولید گلاب، استفاده از آب بسیار زلال و بهداشتی است. گلاب خوب باید کاملا بیرنگ و فاقد هر گونه رسوب و ذرات خارجی باشد. 

گلاب سبک (درجه دو): گلابی که از 15 کیلوگرم گل، 40 لیتر محلول به‌ دست می‌آید، درجه 2 است.

گلاب دو آتشه: گلاب دو آتشه در حالتی به‌دست می‌آید که بعد از یک بار تقطیر و گلاب‌گیری، به جای آب روی گل‌های دیگ، گلاب به دست آمده قبلی را بریزیم. یعنی گلاب مجددا با گل تازه تقطیر شود.

گلاب سه آتشه (سه گل): اگر گلاب‌ گیری را برای بار سوم تکرار کنیم، یعنی گلاب دو آتشه را دوباره با گل تازه تقطیر کنیم؛ به آن گلاب سه آتشه می‌گویند. 

گلاب پس آب: این گلاب در حالتی که بعد از  تقطیر دوباره به تفاله‌های دیگ، آب اضافه کنیم و  تفاله‌های گل برای بار دوم تقطیر شوند، تهیه می‌شود. کیفیت گلاب پساب خوب نیست.

گلاب زیرعطری: این گلاب با پارچ مخصوص تهیه می‌شود. برای تولید آن به جای گرفتن 40 لیتر گلاب از 30 کیلوگرم گل، در نهایت 7 لیتر گلاب گرفته می‌شود. بیشتر گرفتن عطر آن مد نظر است. 

در سفر به کاشان علاوه‌بر تماشای مراسم جذاب گلاب گیری، می‌توانید از دیگر جاذبه‌های این شهر مانند شهر زیرزمینی اویی، خانه طباطبایی‌ها و خانه تاریخی احسان دیدن کنید.