خیابان سپه قزوین
اگر تاکنون فکر میکردید قزوین تنها یک شهر صنعتی است و جاذبه گردشگری ندارد، این بار به جای این که راهی شهرهای تکراری شوید، پایتخت ایران در دوره صفویه را از نزدیک ببینید.
نخستین خیابان طراحیشده ایران است که در دوره صفوی در زمان پایتختی قزوین احداث شد.
در سال ۱۳۸۷ رسما به عنوان اولین خیابان ایران در فهرست آثار ملی به ثبت رسید.
جالب است بدانید که قزوین روز هم دارد؛ ۹ شهریور ماه سالروز انتخاب قزوین به عنوان پایتخت از سوی شاه طهماسب صفوی است و با تصویب شورای شهر قزوین این روز از تقویم با عنوان روز قزوین انتخاب شده و همایش، نمایشگاه و جشنوارههای متعددی به مناسبت این روز برگزار میشود.
شهرداری قزوین در طی سال های 1387 تا 1389 پروژه عظیمی را با صرف هزینه ای هنگفت جهت احیاء این خیابان تاریخی و سنگفرش پیاده رو ها و سواره رو خیابان به اجرا رسانید.
این خیابان را شاه طهماسب صفوی در شمال محله شهرستان قدیم یا حصار شاپور، همزمان با ایجاد جعفرآباد یعنی عمارت و خانههای دو طرف این خیابان و باغ سعادت آباد و عمارت دولتخانه و حرمسرا و باغهای شرقی و غربی عمارات مذکور احداث کردهاست. ظاهرا نام خیابان هم از نام محلهای به نام خیابان در هرات گرفته شدهاست که شاه طهماسب در دوران ولیعهدی در آن شهر ساکن بودهاست. در زمان شاه صفی خیابان را از سوی جنوب امتداد داده و به گورستان جنوب شهر قزوین (گورستان کُهَنبر) رساندهاند. بعدها نام این خیابان بر قسمتی از محله شهرستان قدیم اطلاق گردید و این بخش از شهر قزوین را محله خیابان نامیدند.
در زمان ناصرالدین شاه به مباشرت صعدالسلطنه که بعدها حاکم قزوین گردید در قسمت جنوبی خیابان یعنی ازمقابل مسجد جامع قزوین تا چهارراه سپه کنونی، مهمانخانه بزرگ قزوین و چاپارخانه و تلگرافخانهٔ هند و اروپا احداث گردید و خیابان سپه را از شرق مهمانخانه در معبر باریکی به خیابان طهران (تهران قدیم کنونی) متصل ساختند که هم اکنون محل بارفروشان است. این مهمانخانه و چاپارخانه در سال ۱۳۱۰ خورشیدی خراب شد و سبزه میدانی بر جال آن احداث گردید که به سبب بی آبی مخروبه ماند و بعداً با رسیدن خط آهن به قزوین و بنا شدن ایستگاهی در جنوب شهر، خیابان سپه را تا ایستگاه ادامه دادند و سبزه میدان مذکور و قسمتی از کاروانسرای سعدالسلطنه، که در ضلع جنوبی خیابانی که از دروازه طهران تا سلامگاه شاهزاده حسین امتداد داشت از میان رفت.
خیابان سپه قزوین به عنوان نخستین فضای شهری که ماهیتی متفاوت از میدان ها و میدانچه ها و یا گذرهای ارگانیک فاقد طراحی داشته و بیشتر به عنوان مسیری مستقیم و طراحی شده برای رفت و آمد شباهت داشت، شناخته می شود. این محور در دوره صفوی و در دوره پایتختی شهر قزوین از محل سردر عالیقاپو تا موضع تقریبی مقابل مسجد جامع احداث شده است. پس از آن و با انتقال پایتخت به اصفهان نمونه تکامل یافته تر آن در این شهر و با عنوان چهارباغ احداث شد. بنابراین اطلاق عنوان "نخستین خیابان ایران" برای این محور منطقی به نظر میرسد.
لینک کوتاه:
http://dlho.ir/n1844 کپی کردنگردآوری و تنظیم: تحریریه دالاهو
لطفا در نشر دانستههای خود کوشا باشید.
برداشت و استفاده غیرتجاری از مطالب این وبسایت، حتی بدون ذکر منبع آزاد است.