گتر و اهمیت آن در کوهنوردی

تورهای ترکینگ

چرا گتر در کوهنوردی اهمیت دارد؟

حتما در روزهای برفی و بارانی ورود آب به کفش‌تان را تجربه کرده‌اید یا شاید در زمین‌های شن و ماسه‌ای تجربه مشابهی داشته‌اید. در این مواقع، گتر می‌تواند حدفاصل بین کفش و شلوار را بپوشاند و اجازه ورود چیزی را به درون کفش ندهد. گتر بیش از هرچیز در کوهنوردی کاربرد دارد. کوهنوردان در زمستان و تابستان گتر را همراه خود دارند؛ چراکه باران، شبنم گل و برف در تمام طول سال، باعث خیس شدن شلوار، جوراب و کفش می‌شوند. پاهای نمناک، انگشتان سرد، شلوار پاره یا حتی یک سوراخ در شلوار گرتکس شما می‌تواند فاجعه به بار آورد.

کاربردهای گتر چیست؟

برای اجتناب از سرمازدگی پاها انتخاب درست گتر اهمیت بسزایی دارد. پس چه وقت و کجا باید گتر پوشید و چگونه باید آن را به کار برد؟ بدون شک متداول‌ترین کاربرد گتر جلوگیری از خیس شدن پا و کفش است. گتر باید مانع ورود آب و برف آبکی به درون کفش شود. به طور کلی می‌توان کاربرد گتر را به موارد زیر خلاصه کرد:

گتر مانع از سرمازدگی می‌شود. در واقع گتر باید خشکی پا در طول برنامه صعود را تضمین کند. گتر باید گرم هم باشد. پاهای سرد لذت صعود را از بین می‌برد و در موارد بی‌شماری به سرمازدگی منجر می‌شود. گتر باید ضدآب باشد. یک پای خشک از یک پای خیس گرم‌تر است. لایه اضافی گتر به نگهداری گرمای بدن کمک می‌کند و خطر سرد شدن پاها را تا حد زیادی کاهش می‌دهد. اگر پاها خیس شوند، خون از حد معمول سردتر خواهد شد و انگشتان را گرم نمی‌کند. برای جلوگیری از سرمازدگی می‌توانید در مطلب «چگونه گرمای بدن خود را حفظ کنیم؟» بیشتر بخوانید. 

گتر لباس‌ها را از فرسایش نجات می‌دهد. تجارب بسیاری داریم که سخمه کرامپون به یک شلوار کوه خوب گیر کرده و آن را پاره کرده است. گتری که محکم ساخته شده باشد مقاوم است و پاره نمی‌شود؛ حتی اگر پاره شود، بهای یک گتر کمتر از شلوار کوه یا یک روکش کفش است. از طرفی تقریباً در هر صعود خراشی روی کفش ایجاد می‌شود که وجود گتر مانع از این پیشامد می‌شود. در واقع ارزش گتر به اندازه کاهش قیمت کفش به علت خراشیدگی از رویه یک جفت کفش است.

*در مقاصد دالاهو، مثل صعود دماوند، علم کوه و صعود سبلان بهتر است از گتر کوهنوردی استفاده کنید. 

انواع گترها 

گتر کوتاه می‌تواند 12 تا 15 سانتی‌متر بالای کفش را بپوشاند که برای جلوگیری از ورود برف و سنگ در تابستان مناسب هستند. برف عمیق در زمستان، کوهنورد را مجبور به استفاده از گترهای استاندارد که تا زیر زانو را می‌توانند بپوشانند، می‌کند. گترهای سوپر می‌توانند تمام کفش را از قسمت درز بین تخت و رویه تا به زیر زانو بپوشانند و فقط قسمت تخت کفش را آزاد بگذارند. لایه اضافی گرمایی که در داخل گتر وجود دارد، باعث گرمی بیشتر کفش و پا می شود.

چه گتری انتخاب کنیم؟

• قسمتی از گتر که روی کفش را می‌پوشاند باید از الیاف ضد آب درست شده باشد. الیاف قسمتی از گتر که ساق پا را می‌پوشاند باید از مواد تنفسی-ضد آب باشد تا امکان خروج عرق پا را بدهد.
• گترها اغلب توسط نوار چسبانک، زیپ و گیره‌های سریع بسته می‌شوند؛ گترها با نوار چسبانک در هوای سرد، آسان‌ترین شکل ممکن هستند. اگر از گترهای زیپ‌دار استفاده می‌کنید، حتماً به خاطر داشته باشید که دندانه‌های زیپ قوی باشند. بند بالای گتر باعث می‌شود تا با کشیدن آن، گتر به پا بچسبد و به پایین لیز نخورد. یک کش در قسمت ساق نیز باعث می‌شود تا گتر جمع شده و تیغه‌های کرامپون به آن برخورد نکند.
• گتر باید کاملاً دور کفش ثابت شده باشد تا از ورود برف و شن به درون کفش جلوگیری کند. یک ریسمان یا بند باید از زیر کفش رد شود تا گتر را کاملاً به کفش فیکس کند. این نکته در هنگام فرود آمدن بسیار حائز اهمیت است. این قسمت به مرور زمان ممکن است از بین برود، بنابراین هنگام خرید دقت کنید به قابل تعمیر بودن آن توجه کنید. 
• دفع حشرات ویژگی دیگری است که برخی از گترها دارند. اگر مقصد سفر یا کوهنوردی شما جایی است که امکان ورود حشرات به کفش‌تان را می‌دهید حتما از این نوع گتر استفاده کنید. 
• از آنجایی که امکان برخورد گتر به صخره، سطوح تیز و... وجود دارد، سعی کنید از گترهای استفاده کنید که لایه ضد سایش دارند. در این صورت امکان فرسوده شدن گتر کمتر خواهد شد. 

نکات مهم در استفاده از گتر

• اگر احتمال بارندگی شدید را می‌دهید گتر را زیر شلوار بارانی بپوشید؛ در این صورت مطمئن باشید که آب به درون کفش کوهنوردی‌تان نفوذ نخواهد کرد.
• تنظیم سایز گتر را بر اساس سایز کفش به عهده خودتان است. تسمه‌های پشت پا و قلاب گتر را به گونه‌ای تنظیم کنید که پاهایتان راحت باشدو
• سگک‌های گتر ار به سمت بیرون ببندید به گونه‌ای که هنگام راه رفتن به هم ساییده نشود. 

انواع گتر بر اساس نوع فعالیت

گترها بر اساس نوع فعالیت، به انواع مختلفی تقسیم می‌شوند؛ قصد هر یک از فعالیت‎‌هایی مثل پیاده‌روی، یخ‌نوردی، صخره‌نوردی رانینگ و... که داشته باشید، باید گتر مناسب را انتخاب کنید. 

1. گتر رانینگ بسیار سبک و راحت است؛ این گترها کفش و پا را از ورود گرد و غبار محافظت می‌کنند. 
2. مهم‌ترین ویژگی گتر مخصوص ورزش‌های برفی، ضد آب بودن آن است. 
3. گتر مخصوص پیاده‌روی سبک است و امکان ورود هوا در آن وجود دارد. گترهای مخصوص پیاده‌روی کفش و پاهای شما را در برابر بارش‌های سبک محافظت می‌کنند. در مطلب «راه و رسم پیاده‌روی در طبیعت» با اصول دیگر پیاده‌روی آشنا شوید. 
4. گتر کوهنوردی در برابر نفوذ آب و شرایط سخت (وجود صخره و...) بسیار مقاوم است. در تور کوهنوردی دماوند گتر مناسب کوهنوردی را انتخاب کنید. 
5. گتر یخ‌نوردی بسیار مقاوم طراحی شده و خاصیت ضدآب فوق‌العاده‌ای دارد.

در این مطلب با گتر آشنا شدید؛ اما به خاطر بسپارید داشتن کفش مناسب اهمیت بسزایی دارد. در مطلب «راهنمای خرید و نگهداری کفش کوهنوردی» بیشتر بخوانید.