کمپینگ در طبیعت چطور است؟

تور ترکمن صحرا

کمپینگ چیست؟

اگر تا به حال به پیک‌نیکی در دل طبیعت رفته‌اید که  حداقل یک روز کامل طول کشیده و شب را در همان محل به صبح رسانده‌اید، در واقع شما یک کمپینگ را تجربه کرده‌اید. به طور کلی، کمپینگ یک فعالیت تفریحی در فضای باز است که به صورت انفرادی یا گروهی انجام ‌می‌شود و افراد برای ماندن در طبیعت، چادر یا سرپناهی موقت برپا ‌می‌کنند. یکی از لذت‌بخش‌ترین جنبه‌های کمپینگ متفاوت بودن آن است. سفری که نیاز به رزرو هتل پر ستاره ندارد. آسمانِ پر از ستاره، سقف محل اقامت‌تان می‌شود و صدای پرندگان و جریان باد موسیقی سفرتان. در سفر کمپینگی دیگر لازم نیست پنجره را باز کنید تا مناظر اطراف را ببینید؛ شما در این نوع سفر در قلب طبیعت هستید.

داستان کمپینگ از کجا شروع شد؟

توماس هلدینگ قایقرانی بود که در قرن 19 در انگلیس زندگی ‌می‌کرد. او از بچگی به همراه پدر و مادرش سفرهای زیادی را به طبیعت تجربه کرده بود. در یکی از روزهای دهه 1880 توماس تصمیم گرفت در کنار همان رودخانه‌ای که در آن قایقرانی ‌می‌کرد استراحت کند و ساحل رودخانه را برای ماندن و تفریح انتخاب کرد. بعد از آن، چند بار دیگر هم تعطیلاتش را در کنار ساحل رودخانه گذراند و قایقران‌های دیگر هم کم‌کم به این شکل از تفریح علاقه‌مند شدند. بعد از مدتی، توجه مردم عادی هم به ماندن در ساحل رودخانه جلب شد. وسایلی که مردم برای کمپینگ‌های اولیه از آن استفاده ‌می‌کردند بسیار سنگین و حمل آنها خیلی سخت بود. اما مردم به تدریج یاد گرفتند برای زمان استراحت بهتر است وسایل سبک‌تری استفاده کنند که حمل آن با قایق هم راحت باشد. کمپینگ رفته رفته به فعالیت و تفریحی محبوب در بین مردم دنیا تبدیل شد و در سال 1932 فدراسیون بین‌المللی سفرهای کمپینگی هم تاسیس شد و هر سال پیشرفت‌های زیادی در این زمینه به وجود آمد. کمپینگ هنوز هم یکی از پرطرفدارترین روش‌های سفر در کشورهای مختلف دنیاست.

تجهیزات کمپینگ

بعید است بخواهید مانند اولین مردمی‌که به کمپینگ می‌رفتند وسایل سنگین و زیاد همراه خود ببرید! برای کمپینگ باید تا جای ممکن سبک سفر کنید. همه ما حداقل یک بار تجربه سفری را داشته‌ایم که در آن آنقدر با خودمان وسیله داشته‌ایم که انگار قرار است ماه‌ها در یک آبادی دور افتاده یا بیابانی بی آب و علف زندگی کنیم! در چنین سفری وسایلی را همراه خود برده بودیم که اگر هر لحظه به یک مهمانی مهم دعوت می‌شدیم یا تصمیم می‌گرفتیم مردم یک شهر را به شام دعوت کنیم یا کتابخانه‌ای در آن بیابان بسازیم به اندازه کافی لباس و وسایل پخت و پز و کتاب داشتیم! اما برای کمپینگ باید قید تمام این لوازم غیر ضروری و دست و پا گیر را بزنیم. به طور کلی، وسایل مورد نیاز برای هر سفری را زمان سفر، مقصد و مدت اقامت تعیین می‌کنند. اما برای هر کمپینگی یک سری وسیله وجود دارد که هر طبیعت‌گردی فارغ از اینکه کجا می‌رود یا چند روز در سفر است باید به همراه داشته باشد. وسایل عمومی که برای کمپینگ نیاز دارید این وسایل هستند:

کیسه خواب و چادر: اولین وسیله‌ای که در کمپینگ نیاز دارید کیسه خواب است. اگر با تور سفر می‌کنید یا سایر افراد گروه چادر به همراه دارند دیگر نیازی نیست که شما هم چادر داشته باشید (در برخی از تورها به کیسه‌خواب هم نیاز ندارید زیرا از طرف برگزارکنندگان تور تامین می‌شود). ولی یادتان باشد که کیسه خواب وسیله‌ای است که در خیلی از سفرهای تورهای طبیعت‌گردی به آن احتیاج دارید.

کفش مناسب پیاده‌روی: کمپینگ در واقع سفر به دل طبیعت است، پس در چنین سفرهایی قرار است در مسیرهای جنگلی یا جاده‌هایی راه بروید که حتما نیاز به کفش مناسب دارید. به همراه داشتن یک جفت صندل یا دمپایی هم فکر خوبی است مخصوصا اگر به منطقه‌ای می‌روید که در کنار آبشار یا رودخانه است.

زیرانداز: زیرانداز فومی برای سفرهایی با سبک کمپ مناسب است. زیرانداز علاوه بر اینکه زمین زیر کیسه خواب را نرم می‌کند باعث می‌شود سرمای زمین هم به بدن شما نرسد و در نتیجه راحت‌تر بخوابید. اگر چادر به همراه دارید بهتر است برای چادر هم زیراندازی داشته باشید تا هم سطح زیر چادر صاف‌تر شود و هم چادرتان آسیب نبیند.  

آب و مواد خوراکی: غذا در سفر مهم اما مهم‌تر از آن آب است. بهتر است همیشه دو برابر میزان مصرف معمولی آب در کمپینگ به همراه داشته باشید. مخصوصا اگر از نزدیک‌ترین منطقه مسکونی فاصله زیادی دارید. استفاده از کنسرو در کمپینک می‌تواند بسیار به شما کمک کند. اما اگر با تور و به صورت گروهی کمپ می‌کنید فقط کافیست قمقمه آب شخصی خودتان را به همراه ببرید و خوراکی‌های ساده‌ای مانند دانه‌های روغنی.

جعبه کمک‌های اولیه: می‌توانید یک جعبه کمک‌های اولیه کوچک برای خودتان بسازید که داروهای لازم، چسب زخم، پماد سوختگی، دستمال کاغذی و سایر وسایل بهداشتی مورد نیازتان را در آن بگذارید.

ظروف غذاخوری شخصی: در سفرهای کمپینگی ظروف غذاخوری و لیوان شخصی یادتان نرود. می‌توانید برای تجهیز بیشتر چاقوی همه‌کاره هم با خود بردارید.

تجهیزات الکترونیکی: اگر اهل عکاسی هستید حتما در هر سفری دوربین عکاسی به همراه دارید. اما توصیه می‌کنیم در کمپینگ دوربین عکاسی با لنزهای بزرگ و سنگین و کیف‌های دوربین دست و پا گیر با خود نبرید. وسیله‌‌ای که خیلی در این سفرها به کار شما می‌آید پاور بانک است. به همراه داشتن هدلمپ یا چراغ قوه و باطری هم فکر خوبی است.

لباس: تا جایی که می‌توانید لباس کم بردارید. شما در هر سفری نهایتا به دو دست لباس نیاز دارید: یک دست لباسی که به تن دارید و یک دست لباس اضافه. هر چند ممکن است از آن لباس‌های اضافه هم استفاده نکنید، بهتر است احتمال پاره یا خیس شدن لباس را در نظر بگیرید. اگر احتمال بارندگی در سفرتان وجود دارد لباس گرم، بارانی یا بادگیر هم به همراه داشته باشید. در فصل گرم، عینک آفتابی و کلاه لبه‌دار را فراموش نکنید.

کوله پشتی: حالا که همه وسیله‌ها را جمع کردید لازم است تا آنها را در یک کوله پشتی مناسب بگذارید و راهی سفر هیجان‌انگیزتان بشوید.

کجا کمپ بزنیم؟

اگر تا به حال به چنین سفری نرفته‌اید توصیه می‌کنیم بار اول کمپینگ را با یک تور قابل اطمینان و حرفه‌ای تجربه کنید. زیرا کمپ زدن در طبیعت قواعد و قوانین خاص خود را دارد که رعایت نکردن آنها به معنی تن دادن به خطر است. پس بهتر است یا حرفه‌ای باشید یا با حرفه‌ای‌ها سفر کنید. مثلا در هنگام کمپ باید توجه داشته باشید که چادرتان را زیر درخت‌ها برپا نکنید. همچنین باید آنقدر تجربه داشته باشید که بدانید کدام منطقه برای کمپ مطمئن و امن است. حرفه‌ای‌ها خوب می‌دانند در کدام مسیر کمپ بزنند که هم آرام و خلوت باشد و هم در معرض دید و امن. پس سفر با تور برای کمپینگ یک انتخاب بسیار خوب است.

ترفندهای کمپینگ

• در شب‌مانی‌های کوتاه‌مدت، بهتر است فقط لوازم ضروری را از کوله خارج کنید و پس از استفاده، مجددا در کوله قرار دهید تا صبح روز بعد زمان کمتری صرف جمع کردن وسایل کنید.
• دیواره‌ داخلی چادر را در زمان بارندگی و تعرق لمس نکنید، زیرا سطح داخلی چادر شروع به چکه می‌کند.
• بهتر است در زمان استراحت در چادر، یک چراغ قوه یا چراغ پیشانی، یک قمقمه و هر آنچه را که ممکن است در شب به آن نیاز پیدا کنید در دسترس قرار دهید.
• یادتان باشد معمولاً در طبیعت باید آماده‌ تغییرات ناگهانی هوا باشید. در اکثر محیط‌های طبیعی، باید آمادگی سرمای شبانه را داشته باشید.
• با لباس مرطوب (حتی رطوبت خیلی کم) داخل کیسه‌ خواب نروید. چون باعث می‌شود بیشتر احساس سرما کنید.
• تا جای ممکن با لباس کم و راحت داخل کیسه خواب بروید. لباس‌های حجیم و گرم باعث می شوند داخل کیسه خواب عرق کنید و در نتیجه لباس‌های‌تان مرطوب شود و احساس سرما کنید.
• برای داشتن خواب راحت در کمپینگ سعی کنید در طول روز حسابی کوهنوردی کنید، در طبیعت گشت بزنید و حتی در صورت تمایل و امکان شنا کنید. در این حالت هم حسابی از سفرتان لذت می‌برید و هم شب با خستگی شیرین به راحتی به خواب می‌روید.
• عدم برپایی چادر در زیر درختان. این عمل هر چند که در ابتدا مانع ریزش نزولات جوی بر روی چادر می‌شود؛ ولی در صورت بارندگی و تشکیل قطرات بزرگتر بر روی برگ درختان و ریزش آن ها بر روی چادر، باعث خیس شدن بیشتر آن می‌گردد.
• عدم برپایی چادر در مسیر حرکت حیوانات وحشی منطقه و در نظر گرفتن فاصله‌ی مطمئن عدم دسترسی حیوانات اهلی.
• داشتن دسترسی مناسب به آب آشامیدنی.
• در معرض دید بودن محل استقرار، به امنیت و احتمالاً راحتی جستجو برای گروه‌های امداد و نجات کمک خواهد کرد.
• محل چادر می‌بایست در معرض خطر ریزش سنگ، بهمن و … نباشد.
• چادر حتی‌المقدور نباید در مسیر رفت و آمد کوه‌نوردان دیگر یا افراد محلی قرار گیرد.
• استفاده از زیرانداز مناسب (sleeping pad) برای جلوگیری از نفوذ سرمای زمین به کیسه خواب (sleeping bag) و نرمی بیشتر محل استراحت.
• دیواره‌ی داخلی چادر را در زمان بارندگی و تعرق لمس نکنید، زیرا سطح داخلی چادر شروع به چکه کردن می‌کند.
• رعایت نظافت کامل در محل استقرار، بالاخص داخل چادر.
• انتقال کفش ها، کوله، کیسه خواب و هر وسیله‌ی دیگر به داخل چادر برای جلوگیری از نفوذ باران، رطوبت شب هنگام مناطق کوهستانی، ورود جانوران گزنده‌ی کوچک و سرقت احتمالی آن.
• در صورتیکه مجبور به قرار دادن وسایل در خارج از چادر باشیم، این کار باید به نحوی انجام شود که امکان ورود جانوران گزنده و آب باران به داخل آنها منتفی شود. مثلاً کفش ها را در کیسه‌ای محکم قرار دهید، در کوله‌ها را ببندید و کیسه خواب را جمع کرده و در کیسه مخصوص بگذارید و فراموش نکنید که قبل از پوشیدن لباس ها و کفش ها آنها را خوب تکان دهید.
• بهتر است در زمان استراحت در چادر، یک چراغ قوه یا چراغ پیشانی یک قمقمه و هر آنچه را که ممکن است در شب بدان نیاز پیدا کنید، طوری در دسترس قرار دهید که در تاریکی مطلق نیز قادر به استفاده از آن ها بوده و به راحتی آن ها را بیایید.
• در هوای سرد و در کیسه خواب معمولاً سرما از قسمت انتهایی نفوذ کرده و موجب آزار می‌گردد. به پا کردن جوراب گرم و خشک (ترجیحاً جوراب پر) و به دست کردن یک جفت دستکش در طول شب کمک به سزایی می‌کند.
• در شب‌مانی‌های کوتاه مدت و بین راهی (یک شب)، بهتر است که فقط لوازم ضروری را از کوله خارج و پس از استفاده، مجدداً در کوله قرار دهیم؛ تا اولاً صبح روز بعد زمان کمتری صرف برچیدن وسایل شود، ثانیاً در صورت وقوع خطر، احتمال نجات وسایل بیشتر گردد، ثالثاً در فضای خلوت و مرتب، شخص احساس آسایش بیشتری نسبت به فضای شلوغ و درهم و برهم خواهد داشت.
• در هوای سرد استفاده از یک چشم‌بند که پلک ها را گرم نگه دارد کمک قابل توجهی به استراحت چشم ها می‌کند.
• بیشترین اتلاف گرمایی از طریق سر انجام می‌شود. به سر گذاردن یک کلاه پشمی یا بافتنی تا حدود زیادی از اتلاف گرما جلوگیری خواهد کرد.
• اگر در ارتفاعات بالا و سرمای زیاد، کفش های خود را هنگام خواب در آورید، با یخ‌زدن کفش ها و مشکلات مرتبط با آن (سرمازدگی پاها و…) مواجه خواهید شد. پس در این مواقع بهتر است کیسه‌ای روی کفش ها کشیده و با کفش به داخل کیسه خواب بروید. یا در صورت وجود جای کافی در داخل کیسه خواب، می‌توان کفش ها را از پا بیرون آورده و آن ها را در یک کیسه قرار داد و سپس به داخل کیسه خواب منتقل کرد تا از یخ‌زدگی آن ها جلوگیری شود.
• یکی از مشکلاتی که در سفرهای طبیعتگردی ممکن است دچار آن شوید، گزش کک است. جهت جلوگیری از گزش کک در سفرهای کمپینگ مطلب راه‌های مقابله با "کک" را مطالعه کنید.

زیرسازی چادر:

تسطیح مناسب زیر چادر (برای راحتی بیشتر)، چه از نظر عوارض طبیعی مثل سنگ و خاشاک و چه از نظر شیب (سطح زیر چادر تقریباً باید موازی افق محلی باش).

استفاده از یک نایلون بزرگ در زیر چادر برای جلوگیری از نفوذ رطوبت زمین به داخل و عدم آسیب‌پذیری کف چادر.

در صورت امکان از جابجایی سنگ هایی که ریشه در خاک دارند خودداری کنید، زیرا معمولاً محل لانه‌ی حشرات و خزندگان است.

برپایی چادر:

محور طولی چادر باید به گونه‌ای قرار گیرد که دهانه‌ی ورودی چادر در معرض باد (جهت غالب باد) نباشد.

در زمان برپایی چادر، حتی‌المقدور طناب های مهار به گونه‌ای محکم شود که سطح بیرونی چادر (سقف) عاری از هر گونه چین و چروک و پستی و بلندی باشد (برای جلوگیری از تجمع آب روی چادر در هنگام بارندگی).

چند سنگ بزرگ بر روی میخ‌های مهار چادر به منظور ایجاد مقاومت بیشتر قرار دهید. سنگ ها باید به نحوی قرار گیرند که کمترین تماس را با طناب مهار داشته باشند؛ زیرا در صورت وقوع باد، سایش طناب به سنگ، باعث پارگی طناب و خوابیدن چادر می‌گردد (در صعودهای زمستانه از کلنگ، بعنوان مهار چادر استفاده می‌گردد).

در شرایط طوفانی و اضطراری که خطر شکستن تیرک ها، پاره شدن چادر یا حتی عدم امکان برپایی چادر وجود دارد، می‌توان بدون استفاده از تیرک ها تنها از پارچه‌ی چادر استفاده نموده و به داخل آن خزید. در این حالت بدن شخص حکم تیرک را خواهد داشت.

ایجاد راه آب و کانال دور چادر و ایجاد شیب مناسب به منظور هدایت آب باران احتمالی.

ایمنی کمپ:

پاشیدن مقداری توتون بصورت کمربندی در اطراف چادر، مانع از نزدیک شدن مار به داخل چادر می‌گردد.

بسته بودن در چادر، بخصوص در فصول گرم و در مناطق خشک (برای جلوگیری از ورود مار و سایر جانوران گزنده) یکی از مهم ترین موارد می‌باشد.

قرار دادن مواد غذایی در محلی که از دسترس حیوانات به دور باشد، مثل آویزان کردن آنها از درخت و در ارتفاع مناسب.

عدم استفاده از چراغ‌های خوراک‌پزی و روشنایی گازی، نفتی، بنزینی، الکلی و… در چادر (بطور کلی هر نوع وسیله‌ی روشنایی و گرمایشی که دارای شعله باشد) به دلیل خطر بالقوه‌ی ایجاد حریق و خطر گازگرفتگی. در صورت اجبار، حتماً یکی از پنجره‌ها و یا در چادر را باز بگذارید تا تهویه‌ی هوا به خوبی انجام پذیرد. از سویی از استقرار صحیح و استحکام موقعیت چراغ اطمینان حاصل نمایید (در چادرهایی که در راس چادر یک قلاب تعبیه شده است، می‌توان از لامپ های LED آویز، جهت روشنایی استفاده نمود).

و …

نکته آخر

همان طور که گفتیم، کمپینگ یعنی مهمان طبیعت شدن. پس سعی کنیم مهمان‌های خوبی باشیم و طوری محل کمپ را ترک کنیم که انگار هیچ وقت آنجا نبوده‌ایم. حتما کیسه زباله به همراه داشته باشیم تا طبیعت را همان‌طور که بوده تمیز نگه داریم و به نحوی از آن مراقبت کنیم که جز ردپا اثر دیگری از ما در طبیعت باقی ‌نماند.

فرقی نمی‌کند بار اولی است که می‌خواهید به کمپینگ بروید یا قبلا به چنین سفری رفته‌اید، اگر دوست دارید یک کمپینگ هیجان‌انگیز و به یادماندنی را تجربه کنید، دالاهو تورهای اوروست تا چناربن و دریاچه گهر را به شما پیشنهاد می‌کند. انتخاب شما کمپینگ در اعماق جنگل است یا در کنار دریاچه؟   

تور تنگه شیرز