خجند تاجیکستان و بازار محلی آن

تور تاجیکستان

 درباره خجند تاجیکستان

خجند تاجیکستان که در تذکره‌ها بیشتر با صفات «طراز جهان»، «شهر خوبان» و... از آن نام برده می‌شود، در تاریخ غنی ماوراءالنهر چون نگینی می‌درخشد. خجند یکی از قدیمی‌ترین شهرهای آسیای میانه است. در افسانه‌ها بنای خجند را به کی‌خسرو نسبت داده‌اند و آن را عروس دنیا خوانده‌اند. گفته ‌می‌شود این شهر در سده‌های 6-7 پیش از میلاد مسیح تاسیس شده‌است. خجند به دلیل قرار گرفتن در جاده ابریشم و اتصال به سمرقند و دره فراگانا، دارای موقعیت خوب جغرافیایی بوده ‌است. نماد شهر خجند بازار «پنجشنبه» است. این بازار که از معدود نمونه‌های معماری زمان شوروی می‌باشد، نه‌ تنها در شهر «خجند» و تاجیکستان بلکه در آسیای مرکزی بی‌نظیر است. آیا می‌دانستید امروزه نیز این شهر و بازار از نظر تجاری نقش مهمی در آسیای میانه دارند؟ برای آشنایی بیشتر با شهر خجند تاجیکستان و بازار مشهور آن با ما همراه باشید.

تاریخچه خجند تاجیکستان

خجند یا «شهر خوبان» دومین شهر بزرگ تاجیکستان با سابقه 2500 ساله است. در زمان کوروش هخامشی این شهر یکی از شانزده ساتراپ امپراطوری بزرگ ایران بود. شهر خجند در طول تاریخ تحولات عمده ‌ای را پشت سر گذاشته است. خجند تاجیکستان در معرض حمله اسکندر، اعراب و ارتش چنگیزخان مغول نیز قرار گرفته ‌است. اما با وجود خرابی‌های فراوان دوباره احیا شده و به یکی از بزرگترین مراکز تجاری، فرهنگی و علمی منطقه آسیای میانه تبدیل شد. در دوران اسلامی، یکی از مراکز علمی مهم ماوراء‌النهر بود. همچنین این شهر موفق به حفظ بناهای تاریخی از سده‌های 6-7 پیش از میلاد مسیح مانند مقبره شیخ مصلح‌الدین، مسجد جام جم و قلعه 2500 ساله خجند شده است. به دلیل قرار گرفتن در قسمت شمالی کشور تاجیکستان و نزدیکی به شوروی، در سال 1866 به تصرف روسیه درآمد. اما در مرزبندی‌های سیاسی سال 1924 به جمهوری تاجیکستان ملحق شد. در زمان اتحاد شوروی سابق آن را «لنین آباد» می‌خواندند، اما با فروپاشی اتحاد شوروی  مجددا با نام کهن خود یعنی «خجند» خوانده شد.

خجند، مرکز استان سغد، پس از دوشنبه دومین شهر بزرگ این کشور محسوب می‌شود. این شهر که خواهر‌خوانده شهر بیرجند در ایران است، تنها شهر تاجیکستان است که حتی پس از فروپاشی شوروی هنوز مجسمه‌ای از لنین دارد.  رودخانه «سیردریا» یا همان «سیحون» همچون شاهرگ اصلی این شهر آن را به 2 بخش تقسیم می‌کند. این شهر پیش از هجوم روس‌ها در سده نوزدهم یکی از امارت‌های اصلی آسیای مرکزی بود. امروزه نیز بازار پنج شنبه خجند، در منطقه آسیای مرکزی یکی از بزرگترین مراکز تجاری محسوب می‌شود.

بازار  خجند تاجیکستان

بازار سرپوشیده پنج شنبه، یکی از رنگارنگ‌ترین جاذبه‌های خجند است. نام آن شبیه پایتخت تاجیکستان دوشنبه، به معنی یکی از روزهای هفته است. دلیل این امر این است که در گذشته روزهای دوشنبه در شهر دوشنبه و پنج‌شنبه‌ها در شهر پنج‌شنبه تجارت می‌کرده‌اند. بازار پنج‌شنبه، در مرکز شهر خجند تاجیکستان روبروی مقبره شیخ مصلح‌الدین قرار دارد. این بازر تاجیکستان همیشه شلوغ است؛ زیرا نه تنها ساکنان شهر بلکه از اطراف نیز برای تجارت به این بازار می‌‌آیند. این بازار را بدون اغراق می‌توان کانون تجارت و قلب اقتصادی شهرخجند و در شمال تاجیکستان توصیف کرد. هرچند امروزه مراکز تجاری زیادی در خجند فعال شده‌اند؛ اما بازار پنجشنبه همچنان پُرجمعیت‌ترین و شلوغ ترین محل تجاری خجند محسوب می‌شود.

معماری بازار تاجیکستان

ویژگی اصلی بازار پنج‌شنبه تاجیکستان معماری و طراحی بی‌نظیر آن است. ساخت آن اواسط قرن بیستم آغاز و در سال 1964 به پایان رسید. معماری بازار ترکیبی از عناصر معماری کلاسیک و امپراطوری استالین است. فضای داخلی آن ترکیبی از سبک‌های شوروی و شرقی است. در بالای در ورودی مرکزی یک درگاه نیمه کروی وجود دارد که با نقاشی روشن و مجسمه های زن و مرد در طرفین تزئین شده است. هنگامی که وارد بازار می‌شوید، یک سالن طاقدار با ردیف‌های ستون مشاهده می‌کنید.

کالاهای پنج شنبه بازار تاجیکستان

بازار پنج‌شنبه کالاهای متنوعی برای فروش عرضه می‌کند. این کالاها را می‌توان به دو گروه مواد غذایی و غیرغذایی تقسیم کرد. در طبقه همکف بیشتر مواد غذایی، نان‌های متنوع خجندی، میوه، خشکبار، آجیل، سبزیجات، گوشت، شیرینی و... به فروش گذاشته می‌شود. در طبقه دوم  لوازم برقی، تلفن، لوازم منزل، لباس، ظروف،...فروخته می‌شوند. در بیرون از بازار نیز دست‌فروش‌ها کالاهای مورد نیاز مردم را روی زمین و گاه روی میزهای چوبی به معرض فروش می‌گذارند.

فروشندگان بازار خجند تاجیکستان

این بازار تاجیکستان در گذشته تنها در روزهای پنج‌شنبه‌ فعال بود و در کنار تاجران سغدی، مردم مناطق ازبکستان و قرقیزستان نیز کالاها و اجناس خود را در این بازار عرضه می‌کردند. این گونه بود که به تدریج تعداد فروشنده‌ها افزایش یافت و بازار پنجشنبه به بازار همه روزه تبدیل شد. مردم شمال تاجیکستان به تجارت و فروشندگی علاقه فراوانی دارند، این رغبت و علاقه‌ای که مردم شمال تاجیکستان به خرید و فروش دارند به این حد در جنوب تاجیکستان دیده نمی‌شود. هم‌اکنون تجار و بازرگانان خارجی به جمع تاجران بومی پیوسته‌اند؛ از جمله تجار ایرانی، چینی، افغانی، روسی و پاکستانی. همزمان با این امر، تعداد مشتریان نیز افزوده می‌شود. قابل ذکر است که تاجران ایرانی فعال در این بازار از جمله تاجرهای موفق محسوب می‌شوند و مردم مواد غذایی مورد نیاز خود را در ابتدا از مغازه‌های ایرانی تهیه می‌کنند.

در گوشه دیگر بازار کباب پزی‌های زیاد، صرافی، مغازه‌های کتاب‌فروشی، فروشگاه‌های عمده‌فروشی، لوازم تحریر و...قرار دارند. می‌توان گفت که در پنج شنبه بازار تاجیکستان، مردم استان تمام کالای مصرفی خود را می‌توانند با قیمتی مناسب نسبت به بازارهای دیگر مناطق تهیه کنند.

تور ازبکستان