زندان دیو (سلیمان)

کوه زندان دیو، هزاران سال پیش، بر اثر رسوب کانی‌های آب دریاچه آن به وجود آمده‌. ارتفاع زندان دیو از زمین اطرافش حدود 100 متر است و بالای آن گودال عمیقی حدود ۸۰ متر دیده می‌شود. قطر دهانه این گودال زندان دیو 65 متر است. زندان سلیمان، که تپه‌ای است مخروطی‌شکل در زمان ساسانیان محل قربانی و نیایش موبدان زرتشتی بوده و البته بقایای بناهای دور مخروط زندان سلیمان، نشان دهنده اهمیت این محل مقدس است. موبدان پس از نیایش در محل و استفاده از برسم، حیوان در نظر گرفته شده را قربانی کرده و به جایگاه مخصوص می‌بردند تا نذر آتشکده کنند.

تورهای داخلی

احتمالاً دو هزار سال پیش مخروطی که امـروز خالی از آب است و در دهانه تپه قرار دارد، پر از آب بوده و بقایای آب‌ انبارهای اطراف مخروط، نشانگر غیرقابل استفاده بودن آب این دهانه و دریاچه درون آن است؛ اما به مرور زمان و بر اثر حجم رسوبات و فرو ریختن به دهانه، شکاف‌های این دریاچه، که در عمق ۱۰۰ متری قرار داشتند، بسته شده و مخروط خشک شده است. با وجود گذشت زمان‌های طولانی هنوز هم آنهایی که برای چندمین‌ بار از این محل دیدن می‌کنند دچار حالتی از رعب آمیخته به اعجاب می‌شوند. بدیهی است در زمان‌های قدیم وجود چنین عوامل طبیعی و خارق‌العاده و کم‌نظیری برای بشر طبیعت‌پرست اثر اعجازآمیزی داشته. بشری که در دشت‌های وسیع برای احداث خانه‌های مسکونی به جاهای مرتفع روی می‌آورده، در این محل نیز از روی اعتقاد مذهبی خود با عشق و علاقه فراوان در برابر عظمت اعجازآمیز این کوه، که در حدود متجاوز از ۱۵۰ متر ارتفاع دارد و آب از دهانه‌اش جاری است، سر تعظیم فرود آورده است.

برخی این کوه آتشفشانی را زندان دیوهای سلیمان نبی می‌دانند که به بند کشیده شده و در گودال عمیقی زندانی شدند.
شکل و شمایل این کوه خوف‌برانگیز است و به خاطر نزدیکی به تخت سلیمان و وجود داستان‌های قدیمی خیلی‌ها سرسختانه بر این باورند آنجا محل مجازات دیوهای سرکش سلیمان نبی است. 12 کیلومتری تکاب و 3 کیلومتر دورتر از غرب تخت سلیمان، همان جایی است که نمی‌دانی باید گوش به حقیقت بسپاری یا افسون افسانه‌ای شوی که از سال‌های دور سینه به سینه نقل شده و در باور مردم ریشه دوانده است....

اینجا کوه زندان سلیمانی، یا به گفته محلی‌ها زندان دیو سلیمان، است؛ آتشفشانی خاموش که در کوهستان مائین بلاغ جا خوش کرده و دهانه مخروطی شکل درون تهی‌اش مانند سیاهچالی است که افسانه‌ها آن را اسارتگاه دیوان معرفی می‌کنند. قطر دهانه مخروطی آتشفشان 100 متر و عمق آن نیز حدود 110 متر است. در اطراف دهانه چشمه‌های آب گرم و آب انبارهای قدیمی وجود دارد و در دهانه سیاهچال پرندگان لانه ساخته‌اند و بر دیواره‌های آن نیز کندوهای زنبور عسل دیده می‌شود و بوی گوگرد همواره احساس می‌شود. زمین‌شناسان تشکیل این کوه با ظاهری عجیب را ناشی از رسوب کانی‌های آب دریاچه‌ای می‌دانند که هزاران سال پیش در این منطقه وجود داشته است. این کوه 600 سال پیش از میلاد نیایشگاه بوده و موبدان زردشتی در زمان ساسانیان در این محل عبادت می‌کردند و آن را مقدس می‌شمردند. آن‌ها حتی حیواناتی را که نذر آتشکده می‌شدند در این محل قربانی می‌کردند. زندان دیو سلیمان برای آن‌هایی که حتی برای بار چندم هم به این محل آمده‌اند مرموز و رعب آور است، شاید به این دلیل که اینجا جایی است که بین حقیقت و افسانه شناور می‌شوید.