پاسارگاد، اولین پایتخت هخامنشی

تور شیراز

درباره پاسارگاد هخامنشی

پاسارگاد پایتخت امپراتوری هخامنشی بعد از شکست مادها بدست کوروش کبیر یا کوروش دوم ساخته شد. کوروش بعد از شکست مادها در فکر ساخت دژ مستحکمی بود که پاسارگاد را احداث کرد. پاسارگاد بعد از احداث تا مدت‌ها پایتخت امپراتوری هخامنشی بود حتی تا اوایل دوران سلطنت داریوش هخامنشی. بعد از آن بود که دستور ساخت تخت جمشید داده شد و پایتخت به شهر پارسه انتقال پیدا کرد. پاسارگاد دربرگیرنده ساختمان‌هایی چون آرامگاه کوروش بزرگ، مسجد پاسارگاد، باغ پادشاهی پاسارگاد، کاخ دروازه، پل، کاخ بارعام، کاخ اختصاصی، دو کوشک، آب‌نماهای باغ شاهی، آرامگاه کمبوجیه، ساختارهای دفاعی تل تخت، کاروانسرای مظفری، محوطهٔ مقدس و تنگه بلاغی است.

معرفی محوطه اصلی پاسارگاد:

• آرامگاه کوروش
• تل تخت (تخت سلیمان یا سریر پادشاهی سلیمان) و استحکامات
• مجموعهٔ سلطنتی در مرکز محوطهٔ اصلی پاسارگاد شامل بقایای: ساختمان دروازه (دروازه r)، تالار عمومی (کاخ s)، قصرمسکونی (کاخ p) و باغ سلطنتی که به چارباغ معروف است.
• یک بنای کوچک قرار دارد(۱۶×۱۶ متر) که گفته می‌شود یک پُل است.
• مجموعهٔ سلطنتی زندان سلیمان 
• یک برج سنگی، باحدوداً ۱۴ متر ارتفاع که تاریخ ساخت آن معلوم  نیست.

محوطهٔ اصلی شامل منطقهٔ حفاری‌شده‌است، اما پایتخت باستانی منطقه‌ای بسیار وسیعتر از این منطقه بوده و هنوز حفاری نشده‌است. در محوطهٔ حفاظتی اطراف، باقی‌مانده‌های دیگری نیز هستند:

• محدودهٔ مقدس (حدوداً ۵۵۰-۵۳۰ پیش از میلاد)
• محوطه‌های تل نوخودی
• تل خاری
• تل سه آسیاب
• دوتلان
• مدرسه یا کاروانسرا (سده ۱۴ میلادی).

در محوطهٔ حفاظتی همچنین پنج روستا وجود دارند که کشاورزان در آنها ساکنند.

آرامگاه کوروش در پاسارگاد

پاسارگاد با آرامگاه کوروش شناخته شده است و جالب است بدانید که حدود 200 است آرامگاه کوروش در این منطقه شناسایی شده! قبلا مقبره کوروش را با اسامی دیگری چون "مشهد مادر سلیمان" می‌شناختند. آرامگاه کوروش در تمام دوره هخامنشی سپند (مقدس) به شمار می‌آمده این امر باعث شد که در دوران اسلامی هم این تقدس حفظ شود؛ اما تعبیر اصلی بنا دیگر مشخص نبود و از طرفی، مردم هم ساختن بناهای با عظمت سنگی را خارج از قوه بشری می‌دانسته‌اند و به حضرت سلیمان که دیوان را برای کارهای دشوار در خدمت داشته‌، نسبت می‌دادند. مصالح غالب سنگ آهک است که در دوران هخامنشی در معماری از آن استفاده می‌کردند. تخته سبه همین جهت آرامگاه کوروش را هم از بناهای آن حضرت می‌شمردند و آن را به مادر او نسبت می‌دادند و «مشهد مادر سلیمان» می‌خواندند. نگ‌های آرامگاه با بست‌های فلزی معروف به بست دم چلچله‌ای، به هم پیوسته بوده، که بعدها آن‌ها را کنده و برده‌اند و اکنون جایشان به صورت حفره‌هایی دیده می‌شود که بیشترشان را بازسازی کرده‌اند.

باغ پادشاهی پاسارگاد

باغ پادشاهی پاسارگاد یا باغ ایرانی یکی از بخش‌های پاسارگاد است. از آنجایی که آب و هوای فارس هنوز هم برای پرورش باغ و گل و گیاه مساعد است دور از ذهن نیست که فضای باغ شاهی در مجموعه پاسارگاد مسلط بر دیگر فضاهای پاسارگاد ایجاد شود. باغ شاهی پاسارگاد با دستور مستقیم کوروش ساخته شد. استروناخ از باستان ‌شناسان اسکاتلندی بود که خیلی سعی کرد ارتباط بین بناهای باقی مانده در پاسارگاد را کشف کند اما متاسفانه موفق نشد. البته استروناخ در پیدا کردن آثار تاریخی مجموعه پاسارگاد و حفاری‌های آن منطقه نقش مهمی داشت.   

آدرس پاسارگاد؛ پاسارگاد کجاست؟

از شهر شیراز تا مجموعه تاریخی پاسارگاد حدود 120 کیلومتر است. پاسارگاد حوالی شهرهای اقلید و ارسنجان است. اگر از شهر شیراز عازم تماشای پاسارگاد هستید برای دسترسی به آن باید به طرف اصفهان حرکت کنید تا در میانه راه به سعادت شهر برسید که مرکز شهرستان پاسارگاد است. ۲۰ کیلومتر که از سعادت‌شهر بگذرید از جاده فرعی روستای مادر سلیمان و کول شور به پاسارگاد خواهید رسید.