نکات ایمنی سفر به کویر

سفر به کویر یکی از لذت‌بخش‌ترین انواع سفرهاست. برخی از افراد ترجیح می‌دهند با خانواده و دوستان و بدون تور و راهنما به مناطق کویری سفر کنند و برخی دیگر به سفر با تور علاقه‌مندند. نکته مهم رعایت نکات ایمنی در سفرهای کویری است. در ادامه برخی موارد کلیدی را مرور می‌کنیم.

تورهای داخلی

وسایل مورد نیاز در تور کویر

• آب اضافی در سفر به کویر همراه داشته باشید:

وقتی به کویر می روید، به آب زیادی احتیاج دارید. روزانه دو تا شش گالن برای هر فرد توصیه می‌شود و داشتن حداقل یک گالن اضافی در وسیله نقلیه‌تان یک اقدام ایمنی مناسب است. اگر گم شوید، احتمال برخورد با یک چشمه یا رودخانه تقریباً وجود ندارد، بنابراین خطر نکنید.

• چادر و لوازم کمپینگ در تور کویری‌تان را فرموش نکنید:

اگر می‌خواهید در سفر خود در کویر اردو بزنید به  چادر و تجهیزات کمپینگ برای خوابیدن نیاز دارید. اطلاعات وسایل مورد نیاز کمپینگ یک شبه می‌تواند برای اقامت یک شبه در دل کویر کمک‌تان کند. برخی از لوازمی که حتما باید همراه داشته باشید را در ادامه بخوانید:

• پتوی نازک در سفرهای کویری: بجای برداشتن ژاکت اضافی برای گرم کردن خود، بهتر است یک پتوی نازک به همراه داشته باشید. می‌توانید در طول روز به عنوان زیرانداز و با تاریک شدن هوا خود را با آن گرم کنید.
• بالشت کوچک:  اگر با تور به کویر سفر می‌کنید از راهنما انتظار آوردن بالشت نرم نداشته باشید. بهتر است یک بالشت کوچک برای خود بردارید.
• کیف پول گردنی: استفاده از یک کیف پول گردنی راه مناسبی برای ایمن نگه داشتن وسایل گرانبها و به طور کلی سازماندهی وسایل‌تان در طول سفر به کویر است. تلفن، کیف پول، نقشه، کلیدها و سایر موارد مورد نیاز خود را در این کیف دستی دور گردن خود محکم نگه دارید. این یک راه عالی برای ایمن نگه داشتن وسایل شما در طول یک روز پیاده‌روی در کویر است!

• کرم‌های ضد آفتاب را فراموش نکنید: هیچ چیز به اندازه آفتاب سختگی سفر شما را خراب نمی‌کند. همراه داشتن کرم ضدآفتاب تقریبا به اندازه آب در سفر به کویر مهم است. سعی کنید از کرم‌های ضد آفتاب با SPF بالا استفاده کنید.
• عینک آفتابی: علاوه بر کلاه و کرم ضدآفتاب، یکی دیگر از وسایل مورد نیاز در تور کویر عینک آفتابی است. یک عینک آفتابی بسایر خوب می‌تواند هنگام گردش در کویر برای‌تان تفاوت ایجاد کند.
• کلاه، دستکش و یک ژاکت: کویر گرم است و ممکن است داشتن چنین مواردی در لیست وسایل مورد نیاز در تور کویر عجیب به نظر برسد. اما در کویر همانطور که روزها گرم است، شب‌های خنک و نسبتاً سردی در انتظار شماست. پس جهت احتیاط این موارد را به همراه داشته باشید.
• کلاه لبه‌دار: از آنجاییکه ممکن است تمام روز در معرض آفتاب قرار گیرید، بهتر است یک کلاه مناسب داشته باشید؛ تا از چشمانتان رادر برابر نور خورشید و از گردنتان در برابر آفتاب سوختگی محافظت کند.
• یک آینه برای علامت دادن در کویر: این مورد ممکن است از موارد قبلی عجیب‌تر بنظر برسد. اما در کویر شما خورشید را دارید؛ و در صورت گم شدن می‌توانید با آینه علامت داده و خود را از مخمصه نجات دهید.
• پاوربانک جیبی: اگر قصد دارید از دوربین یا تلفن هوشمند خود برای موسیقی، برقراری ارتباط، عکس و فیلم گرفتن یا هر چیز دیگری استفاده کنید؛ برای اطمینان از تمام نشدن باتری آن بهتر است پاور بانک داشته باشید.

• پوتین مناسب برای پیاده‌روی در کویر: برای انجام هرگونه پیاده‌روی در کویر، به پوتین مناسب نیاز خواهید داشت. پوشیدن پوتین نه تنها برای راحت بودن طی پیاده‌روی در کویر است، بلکه یکی از راه‌های حفظ ایمنی در تور کویر است. زیرا با پوشیدن صندل ممکن است جاورانی مانند عقرب به راحتی شما را نیش بزنند. خرید کفش مناسب در طبیعتگردی از نکاتی است که باید بدانید. در ضمن اگر از مارها می‌ترسید و در سفرهای کویری نگران برخورد با مارها هستید این مطلب را حتما بخوانید. 
• پماد یا دستبندهای دفع حشرات یکی از لوازم ضروری برای سفرهای کویری: در بیابان‌ها حشراتی وجود دارند که اگر مراقب نباشید ممکن است شما شام شبشان باشید! برای حفظ ایمنی در تور کویر، با استفاده از پماد یا دستبندهای دفع حشرات از پشه‌ها، ساس‌ها و کنه‌ها در امان باشید.
• بیمه مسافرتی: اتفاقات بسیاری وجود دارد که درطول سفر ممکن است با آن روبرو شوید. پس بهتر است پیش از سفر به کویر بیمه مطمئنی برای خود تهیه کنید. البته با سفر با تور، نیازی نیست نگران بیمه باشید؛ زیرا یکی از خدمات تورها بیمه است.
• کیت کمک‌های اولیه: هر زمان که در فضای بیرون از منزل هستید، لازم است یک جعبه یا کیت کمک‌های اولیه به همراه داشته باشید. سفرهای کویری هم از این قاعده مستثنی نیستند. خواه مشکل یک زانو خراشیده یا سردرد باشد، باید برای هر کاری آماده باشید. بنابراین یکی از وسایل مورد نیاز در تور کویر کیت کمک‌های اولیه است که راهنما آن را به همراه دارد.

• GPS، نقشه و قطب نما، وسایل ضروری برای مکان‌یابی در کویر: اشتباه بزرگی است که بدون GPS در کویر سرگردان شوید و یک اشتباه بزرگتر نداشتن نقشه پشتیبان است.  تمام احتمالات را در نظر بگیرید رو شکست فناوری را پیش‌بینی کنید. به اصول اولیه بچسبید، مانند نقشه کاغذی و قطب نما.

لباس مناسب در تور کویر 

از لباس‌هایی که از مواد ترکیبی تهیه شده و سریع خشک می‌شوند برای سفر به کویر استفاده کنید. پوشیدن شلوار شما را از آفتاب سوختگی حفظ می‌کند و استفاده از پیراهن آستین بلند کتان برای شما مفید خواهد بود. هر فردی که تجربه تفریح بیرون از خانه را داشته باشد می‌داند که لباس کتان بدترین نوع لباس برای پیاده‌رویست. زیرا اگر خیس شود به راحتی خشک نمی‌شود. اما در کویر، این ویژگی لباس‌های کتان برای خنک نگه داشتن بدن مفید است. همچنین استفاده از دستمال گردن مرطوب برای کاهش حرارت هوا بسیار خوب است.

چه چیزهایی را با خود به تور کویر نبریم؟

شلوار جین: خود را با پوشیدن شلوار جین چسبان در کویر به زحمت نیندازید. شلوار جین و پیاده‌روی در کویر با یکدیگر جور در نمی‌آیند.

جواهرات و لباس‌های زیبا: نیازی به تاثیر گذاشتن روی دیگران در چنین سفر ماجراجویانه‌ای نیست.

لوازم الکترونیکی غیر ضروری: مطمئناً شما در کویر نیازی به آی پد، ایکسباکس یا کامیوتر خود ندارید!

لوازم ارزشمند: در این سفر شما نیازی به به همراه داشتن وسایل گرانقیمت خود ندارید فقط وسایل ضروری و مناسب سفر به کویر ار همراه خود داشته باشید. 

انواع جانوران در کویر 

یکی از راه‌های حفظ ایمنی در تور کویر آشنایی با انواع جانوران کویر و آمادگی برای مقابله با خطرهایی که ممکن است در کمین‌تان باشد است.

• شتر: یکی از جاندارن ساکن در کویر شتر است و شتر سواری یکی از تفریحات رایج در کویرها شده است. 

• عقرب: یکی از موجودات خطرناک در کویر عقرب‌ها هستند. برای آشنایی با انواع عقرب و راه‌های درمان نیش آن مطلب «مواظب گزش حشرات در سفر باشید» را از دست ندهید.

• سوسمارها: در برخی کویرها انواع سوسمار نیز زندگی می‌کنند. می‌توان گفت بزمجه خطرناک‌ترین نوع سوسمار است که در برخی نواحی کویری مانند کویر آران و بیدگل باید مراقب آن‌ها باشید.

• مار در کویر: ممکن است در سفر به کویر با انواع مارهای سمی و غیرسمی مواجه شوید. اگر از مار می‌ترسید، این مطلب را بخوانید.

• سایر جانوران که ممکن است در تور کویر ببینیم: علاوه‌بر موارد بالا، کویرها زیستگاه جانوران دیگری چون  انواع سوسک، مارمولک، روباه، خرگوش، موش و حیواناتی مانند کل، بز، میش، آهو، جیبر و... هستند.

بهترین فصل سفر به کویر چه زمانی است؟

بهترین فصل سفر به کویر پاییز و ماه‌های فروردین و اردیبهشت درفصل بهار است. زیرا آب‌وهوای کویر در این فصول در طول روز معتدل و ملایم و هنگام شب کمی سرد است.  

در نهایت با برداشتن لوازم مورد نیاز در تور کویر و سفر با یک راهنمای مجرب، نیازی نیست نگران چیزی باشید. زیرا راهنمای تور نه تنها با وضعیت آب‌وهوا، موقعیت زمین‌شناسی و توپوگرافی کویرها آشناست، در صورت بروز هر خطری آن را رفع خواهد کرد.

اقامت در کویر

برای سفر به کویرهای ایران و لذت بردن از فضای کویر، معمولا یک روز زمان کافیست. اما اگر بخواهید علاوه بر کویر به دیدن جاذبه‌های دیگر در نزدیکی آن بروید به زمان بیشتر و اقامت شبانه نیاز دارید. برای حفظ ایمنی خود بهتر است بجای کمپ زدن از اقامتگاه‌ها استفاه کنید. انواع اقامتگاه بومگردی در کویرها و شهرهای نزدیکشان وجود دارد. حتی در برخی موارد می‌توانید به اقامتگاهی در دل خود کویر بروید از جمله اکوکمپ متین آباد، آتشونی در کویر مصر و سایت تفریحی واحه در کویر ورزنه.

مقصدهای کویری ایران

کویر مرنجاب کاشان: با سفر به مرنجاب نه تنها از زیبایی‌ها و تفریحات کویر لذت خواهید برد، بلکه می‌توانید از آثار تاریخی مهمی چون شهر زیرزمینی اویی نیز دیدن کنید.

کویر مصر خور و بیابانک: کویر مصر، کویری است که پایش به فیلم‌های سینمایی ایرانی هم باز شده. فیلم خیلی دور خیلی نزدیک در کویر مصر فیلمبرداری شده و بعد از آن نام این کویر بسایر بر سر زبان‌ها افتاد. مصر روستایی از توابع خور و بیابنک است و اسم‌های زیادی دارد مانند چاه دراز و کلاته یوسف. جندق در 45 دقیقه‌ای این روستا قرار دارد و کلا 8 ساعت با تهران فاصله دارد. مصر یک بلوار دارد که در اطراف آن اقامتگاه‌ها و کافی‌شاپدپیدا خواهید کرد. به انتهای بلوار که برسید رمل‌های طلایی رُخ نشان خواهند داد. امکانات رفاهی در کویر مصر نسبت به بقیه کویرهای ایران وضعیت بهتری دارد.

کویر حلوان طبس : همانطور که در نام این کویر پیداست، کویر حلوان در طبس و در استان خراسان جنوبی است. بخش وسیعی از کویر حلوان ریگ‌زار است و در نواحی شرقی و شمالی حاشیه ریگزار، باتلاق‌های نمکی و رسی دشت کویر و دریاچه نمک خور قرار دارند.

دشت لوت: کویر لوت یا دشت لوت یکی از خاص‌ترین کویرهای ایران است، زمانی گرم‌ترین نقطه دنیا در این کویر به ثبت رسید که 70 درجه سانتی‌گراد بود. کویر لوت منطقه وسیعی به مساحت 40هزار کیلومترمربع است. کویر لوت،‌ یکی از صعب‌العبورترین نقاط جهان است و در برخی از قسمت‌های آن، هیچ موجود زنده‌ای حتی باکتری، وجود ندارد.

کلوت‌های شهداد کرمان: کلوت‌های شهداد کرمان به دلیل زیبایی فوق‌العاده‌شان، چندین سال پیش در نشریه نشنال جئوگرافیک رتبه چهارمین جاذبه طبیعی جهان را گرفت. این منطقه به شهر خیالی کلوت هم شهرت دارد.

کویر ابوزیدآباد کاشان: کویرابوزیدآباد در کاشان یکی از بهترین گزینه‌ها برای کویرنوردی است. در کنار سفر به کویر ابوزیدآباد می‌توانید از شهر زیرزمینی اویی هم دیدن کنید. برای تماشای کویر ابوزیدآباد و برخی جاذبه‌های اطراف آن یک روز کفایت می‌کند، پیشنهاد می‌کنیم تماشای آسمان کویر را حتما در برنامه‌تان قرار دهید. 

کویر ورزنه اصفهان: کویر ورزنه در استان اصفهان و نزدیکترین کویر به تهران است. کل منطقه ورزنه با نام بیابان خارا هم شناخته می‌شود اما تفاوت زیادی بین منطقه شناخته شده ورزنه و بیابان‌های خارا هست. رمل‌های خارا سست هستندو برای کویرنوردی اصلا مناسب نیستند درست برعکس ورزنه. کویر ورزنه رمل‌ها و تپه‌های شنی دارد و چشم‌انداز کویر از بالای این رمل‌ها تماشایی است. 

متین آباد اصفهان: آنچه که به جذابیت متین‌آباد اضافه می‌کند وجود نخستین اکوکمپ در این منطقه است. در این اقامتگاه دوستدار محیط زیست از انرژی‌های طبیعی استفاده می‌شود و نزدیکی آن به مناطق کویری اصفهان و کاشان گردشگران بسیاری را به سمت خود می‌کشاند. با سفر به متین‌آباد ممکن است برخی گونه‌های جانوری مانند گربه شنی، روباه شنی، خرگوش و پرندگانی نظیر زاغ بور را نیز ببیند. 

کویر ریگ جن سمنان: کویر ریگ جن دریای گسترده‌ای از شن است که به دلیل وجود گودال‌ها و باتلاق‌های نمکش موجودات زیادی را درون خود بلعیده و همین موضوع از گذشته‌های دور به شایعات زیادی راجع به این منطقه دامن زده است. در کویر به دلیل سکوتش هر صدایی بلندتر از حد معمول شنیده می‎شود و چشم‌ها تا بیکران فقط شن می‌بینند و سراب؛ همه این موارد در کنار هم می‌تواند شما را به عمق داستان‌هایی ببرد که از این منطقه شنیده‌اید.

کویر ریگ زرین اردکان: کویر ریگ زرین میان کویر بافق، روستای ساغند و روستای بیاضیه قرار گرفته است. ریگزارهای ریگ زرین تماشایی است؛ ارتفاع برخی از آن‌ها به اندازه‌ای است که از دور مانند کوه به نظر می‌رسد.

کویر کاراکال: کویر کاراکال در استان یزد و شهرستان بافق قرار دارد. گاهی به این کویر صادق‌آباد هم می‌گویند پس اگر به گوشتان خورد بدانید که همان کاراکال است؛ به دلیل نزدیکی به روستایی با این نام به آن شهرت پیدا کرده است. کویر کاراکال زادگاه نوعی گربه‌سان بسیار زیبا به همین نام است. کاراکال یکی از کویرهای مرکزی ایران است. از نکات مهم دسترسی به کویر کاراکال وجود جاده آسفالت تا خود کویر است که دسترسی آن را برای همه راحت می ‌کند.

کویر رضاآباد: رضاآباد در شهرستان شاهرود و در استان سمنان قرار دارد. برای تماشای رسوتای رضاآباد می‌توانید اقامت در یکی از روستاهای رضاآباد یا قلعه بالا را تجربه کنید. بهترین زمان سفر برای رفتن به کویر رضا آباد، بهار و به خصوص در فصل پاییز است. 

مطلب آشنایی با کویرهای ایران و سفر به آنها اطلاعات جامع‌تری از کویرهای ایران را در اختیارتان خواهد گذاشت.